Aktualne klasy podatkowe w Niemczech - przegląd na 2024 rok

Podstawy systemu podatkowego w Niemczech

Podstawę niemieckiego systemu podatkowego tworzy ustawa o podatku dochodowym (EStG). Zgodnie z nią, od wynagrodzenia pracownika automatycznie pobierany jest podatek dochodowy, w tym od wynagrodzeń, który następnie jest przekazywany do urzędu skarbowego. To, jak duża część wynagrodzenia zostanie potrącona, zależy od przynależności pracownika do określonej klasy podatkowej.

Ile jest klas podatkowych w Niemczech?

W Niemczech funkcjonuje sześć klas podatku dochodowego. Która z nich zostanie przypisana pracownikowi, zależy od jego statusu rodzinnego. Od pierwszego dnia stycznia 2013 roku, przynależność do danej klasy podatkowej jest rejestrowana elektronicznie w systemie ELStAM, co zastąpiło dawniej używaną papierową kartę podatkową.

Wpływ klas podatkowych na opodatkowanie w Niemczech

Klasy podatkowe w Niemczech odgrywają istotną rolę w procesie opodatkowania dochodów. W zależności od przynależności do określonej klasy, pracownik może skorzystać z różnorodnych rocznych ulg podatkowych. Te ulgi określają, jaka część zarobków nie podlega opodatkowaniu. W związku z tym, w zależności od klasy podatkowej, stosowane są różne stawki podatkowe, co może mieć znaczący wpływ na końcową kwotę podatku do zapłaty w rocznym zeznaniu podatkowym. 

Aktualne klasy podatkowe w Niemczech

Struktura klas podatkowych w Niemczech adekwatnie odzwierciedla różnorodność sytuacji życiowych podatników, dostosowując się do ich konkretnych potrzeb rodzinnych.

I klasa podatkowa

Do pierwszej klasy podatkowej kwalifikują się osoby niezamężne, a także te, które pomimo małżeństwa, mają ograniczone zobowiązania podatkowe - na przykład w przypadku rozwodu, separacji lub gdy małżonek pracuje za granicą. Należy podkreślić, że pracownicy, których partner życiowy odszedł przed rokiem 2014, od 2015 roku również mieszczą się w obrębie tej klasy. Ciekawostką jest, iż odliczenia podatkowe dla osoby z klasy pierwszej i czwartej są identyczne, ale w klasie czwartej ulga na dzieci (Kinderfreibetrag) nie jest redukowana o połowę, lecz przysługuje w pełnej wysokości obu rodzicom. 

Osoby należące do pierwszej klasy podatkowej mogą skorzystać z prawa do podstawowej ulgi podatkowej. W roku 2023 wynosiła ona 10 908 euro, natomiast prognoza na rok 2024 zakłada wzrost do 11 604 euro. 

II klasa podatkowa 

Klasa druga obejmuje osoby pracujące, które samodzielnie zajmują się wychowywaniem dzieci, przy czym mogą one korzystać z dodatkowej ulgi podatkowej. W roku 2023 oraz 2024 kwota ta została ustalona na 4260 euro. Co więcej, za każde kolejne dziecko przewidziano bonus w wysokości 240 euro. Ważne jest to, aby taka osoba mieszkała wspólnie z dzieckiem. Oznacza to wymóg posiadania prawa do otrzymania zasiłku na dziecko lub korzystania z ulgi podatkowej z tego tytułu. Dodatkowo, konieczne jest zameldowanie dziecka pod tym samym adresem zamieszkania. 

III klasa podatkowa

Do trzeciej klasy podatkowej zaliczają się osoby pozostaję w związkach małżeńskich lub partnerskich, które wspólnie zamieszkują i posiadają zróżnicowane źródła dochodu. W takich sytuacjach, jeżeli jedna z osób generuje wyższe dochody, automatycznie przypisana jest do klasy trzeciej. Od 2010 roku, małżeństwa mają możliwość wyboru między kombinacją klas podatkowych 4/4, 3/5 lub zastosowaniem metody współczynnikowej, dostępnej tylko w klasie czwartej. Wybór kombinacji 3/5 wyklucza możliwość skorzystania z tej opcji. Dodatkowo, każdy z małżonków ma prawo do podstawowej kwoty wolnej od podatku (Grundfreibetrag), zależnej od ich dochodów brutto. 

W trzeciej klasie podatkowej obciążenia podatkowe są najmniejsze, co przekłada się na wyższą kwotę netto dla par. Świadczy o tym przywilej korzystania z podwójnej podstawowej kwoty wolnej od podatku, która w 2023 roku wynosi 21 816 euro, dostępnej tylko dla osób rozliczających się wspólnie i należących do tej klasy. W bieżącym, 2024 roku ustalono tę kwotę na 23 208 euro.

IV klasa podatkowa 

Czwarta klasa podatkowa obejmuje pary w oficjalnie zarejestrowanych związkach partnerskich oraz małżeństwa, które wspólnie mieszkają pod jednym adresem w Niemczech i osiągają podobnie do siebie dochody. Warto podkreślić, że odliczenia podatkowe dostępne w tej klasie są identyczne jak w przypadku pierwszej klasy, z tą różnicą, że pełen Kinderfreibetrag przysługuje każdemu z rodziców. To rozwiązanie jest szczególnie korzystne dla par, gdzie dochody obu partnerów są na równorzędnym poziomie.

V klasa podatkowa 

Piąta klasa podatkowa skierowana jest do osób w zarejestrowanych związkach partnerskich lub małżeństwach, które zamieszkują razem, lecz ich zarobki znacząco się różnią. Partner zarabiający mniej jest automatycznie zaliczany do tej klasy podatkowej, co ma swoje odzwierciedlenie w sposobie opodatkowania - nie ma prawa do podstawowej ulgi podatkowej.

VI klasa podatkowa

Szósta klasa podatkowa przeznaczona jest dla osób zatrudnionych u kilku pracodawców jednocześnie. W takim przypadku, dla drugiego i kolejnych miejsc pracy, gdzie pensja jest niższa, pracodawca jest zobowiązany do potrącenia podatku według wyższej stawki. To samo dotyczy emerytów, którzy zdecydowali się na kontynuację pracy zawodowej podczas pobierania emerytury, co także klasyfikuje ich do szóstej klasy podatkowej. W tej grupie podatek od dochodu jest obliczany na bardziej rygorystycznych zasadach, bez możliwości skorzystania z ulg podatkowych.

Zmiana klasy podatkowej w Niemczech 

Gdy dochodzi do zmiany stanu cywilnego, zmianie ulega próg podatkowy. Takie korekty dotyczą głównie małżeństw zaliczanych do klas podatkowych od 3 do 5. W sytuacji, kiedy zmiana na inną klasę podatkową wydaje się być korzystniejsza pod kątem podatkowym, możliwe jest złożenie stosownego wniosku za pomocą formularza dostępnego w urzędzie skarbowym.

Przez wiele lat utrzymywało się przekonanie, że zmiana klasy podatkowej jest możliwa jedynie raz na rok, chyba że zachodzą wyjątkowe okoliczności. Jednak od 1 stycznia 2020 roku zasady uległy zmianie. Poprzednio ostateczny termin na dokonanie takiej zmiany wyznaczony był na 30 listopada. Od tamtej pory w Niemczech każdy podatnik może wielokrotnie zmieniać klasy podatkowe w ciągu roku. Każda z nich zaczyna obowiązywać od pierwszego dnia miesiąca, który następuje po dniu złożenia wniosku. Warto jednak pamiętać, że aby zmiana klasy podatkowej wpłynęła na rozliczenie podatkowe w danym roku, wniosek należy złożyć nie później niż do 30 listopada. W przeciwnym wypadku zmiana wejdzie w życie dopiero z początkiem następnego roku podatkowego.

Zapowiadane przez rząd zmiany w klasach podatkowych 

W niedalekiej przyszłości rząd federalny planuje likwidację klas podatkowych 3 i 5, co oznacza, że małżeństwa będą objęte wspólnym systemem opodatkowania według klasy 4. Chociaż precyzyjna data tej zmiany nie została jeszcze ustalona, obecny system odliczeń podatkowych dla osób o znacznie różniących się dochodach często okazuje się korzystny. W szczególności, członek pary znajdujący się w klasie podatkowej 3, dzięki wyższym zarobkom, może skorzystać z większych ulg podatkowych, podczas gdy osoba z klasy 5, z niższymi dochodami, ponosi nieco wyższe obciążenia. Ta konstrukcja pozwala na zniwelowanie efektu progresji podatkowej, co skutkuje oszczędnościami. Warto jednak podkreślić, że obecnie dostępna ulga ma charakter przejściowy. Obecnie nie wiadomo, kiedy zmiana w klasach podatkowych wejdzie w życie. 

Obserwuj MyPolacy.de na Facebooku, Instagramie, Threads, YouTube i Twitterze. 

Masz temat który może nas zainteresować lub chcesz się podzielić z nami informacjami? Napisz do nas maila na adres redakcja@mypolacy.de. 

Wróć na stronę główną MyPolacy.de 

Zdjęcie: Depositphotos.com, autor: ginasanders
Źródło: mypolacy.de, wiwo.de