Czas pracy w Niemczech, czyli ile można pracować, co z przerwami i nadgodzinami

Maksymalny czas pracy w Niemczech 

W ramach obowiązującej ustawy o czasie pracy (ArbZG), określono maksymalny czas przez jaki osoba zatrudniona w Niemczech może wykonywać swoją pracę. Zgodnie z nią, pracownicy nie powinni pracować więcej niż osiem godzin dziennie od poniedziałku do soboty, co daje maksymalnie 48 godzin tygodniowo i 2264 godziny rocznie. Dodatkowo, zgodnie z ustawą o urlopach, przysługuje im 24 dni urlopu. 

Projekt ustawy nie uwzględnia dni świątecznych wypadających w dni robocze oraz niektórych wyjątków. Istnieje możliwość wydłużenia czasu pracy do dziesięciu godzin w wybranych dniach, pod warunkiem, że łącznie średni czas pracy nie przekroczy ośmiu godzin dziennie.

Czas wolny dla osoby zatrudnionej w Niemczech

W niemieckim prawie pracy istnieje zasada, według której pracownikom należy się co najmniej jedenastogodzinny okres odpoczynku pomiędzy dniami roboczymi. Jednak istnieją wyjątki od tej reguły, dotyczące niektórych branż, takich jak szpitale czy restauracje, gdzie okres ten może być skrócony do dziesięciu godzin.

Zgodnie z niemieckim prawem, pracownicy mają prawo do nieprzerwanego odpoczynku trwającego minimum jedenaście godzin po zakończeniu pracy. W niektórych sektorach, takich jak służba zdrowia, gastronomia, transport, media oraz rolnictwo i hodowla zwierząt, możliwe jest skrócenie tego czasu o godzinę. W takich przypadkach, w ciągu miesiąca lub czterotygodniowego okresu, pracownikom należy się rekompensata w postaci wydłużenia kolejnego okresu odpoczynku do dwunastu godzin.

Szczególnie w przypadku szpitali i innych placówek opiekuńczych, skrócony czas odpoczynku może być rekompensowany w innym terminie, przy czym czas dyżuru nie może przekroczyć połowy przysługującego odpoczynku.

Nadgodziny w Niemczech 

W niemieckim prawie pracy istnieje wyraźne rozróżnienie pomiędzy standardowym czasem pracy a pracą w godzinach nadliczbowych. Zgodnie z umową o pracę lub układem zbiorowym, pracownicy są zobowiązani do wykonywania pracy przez określoną liczbę godzin tygodniowo. Każda praca wykonywana ponad ustalone godziny klasyfikowana jest jako nadgodziny. 

Około jedna ósma pracowników w Niemczech jest zobowiązana do pracy w nadgodzinach. Według danych Federalnego Urzędu Statystycznego, w 2021 roku średnio 4,5 miliona osób pracowało ponad standardowe godziny, z czego prawie 22% wykonywało pracę w nadgodzinach bez dodatkowego wynagrodzenia.

Zgodnie z ustawą o czasie pracy, zmuszanie pracowników do pracy ponad dziesięć godzin dziennie lub dopuszczanie do takiej sytuacji jest uznawane za wykroczenie administracyjne. Naruszenie tej zasady może skutkować grzywną do 30 000 euro. Prawo to dotyczy również pracodawców, którzy nie przestrzegają obowiązkowych przerw i okresów odpoczynku pracowników.

Kto podejmuje decyzje dotyczące pracy w nadgodzinach? 

W Niemczech, decyzje dotyczące organizacji czasu pracy pracowników, w tym ustalanie godzin pracy oraz przerw, należą do obowiązków pracodawcy i nie są one regulowane bezpośrednio przez ustawę o czasie pracy. W przypadku konieczności, pracodawca musi uzgodnić te kwestie z radą zakładową lub zawrzeć odpowiednie zapisy w umowie o pracę, przy czym musi jednocześnie przestrzegać wymagań ustawy dotyczących odpoczynku oraz pracy w niedziele i święta. Prawo niemieckie określa jednak wyjątki od tej zasady, pozwalając na pracę w niedziele i święta w pewnych przypadkach. Do tych wyjątków należą:

1. Praca w służbach ratowniczych, straży pożarnej.

2. Zadania związane z utrzymaniem porządku publicznego, funkcjonowaniem sądów i obroną kraju.

3. Praca w szpitalach i innych placówkach opiekuńczych.

4. Działalność w restauracjach, hotelach.

5. Organizacja imprez kulturalnych, takich jak koncerty, przedstawienia teatralne, pokazy filmowe.

6. Działalność niekomercyjna organizacji religijnych, stowarzyszeń, klubów, partii.

7. Praca w sektorze sportu, rekreacji, turystyki, muzeów i bibliotek akademickich.

8. Działalność w mediach, prasie i agencjach informacyjnych. 

9. Praca na targach, wystawach i festynach folklorystycznych.

10. Praca w transporcie, zwłaszcza przy towarach łatwo psujących się.

11. Praca w energetyce, wodociągach, gospodarce odpadami i ściekami.

12. Praca w rolnictwie, hodowli zwierząt i w zakładach leczenia zwierząt.

13. Inne specyficzne przypadki, takie jak zapobieganie psuciu się produktów, unikanie uszkodzeń obiektów produkcyjnych czy wykonywanie niezbędnych prac badawczych wymagających zachowania ciągłości pracy. 

W wyjątkowych sytuacjach, pracownicy mogą być zatrudniani w niedziele i święta w piekarniach i cukierniach do trzech godzin, a także w przypadku pilnych transakcji finansowych i handlu instrumentami finansowymi, z zachowaniem pewnych ograniczeń.

Rekompensata za nadgodziny 

W niektórych przypadkach pracownicy mają możliwość wyboru między rekompensatą finansową za nadgodziny a dodatkowym urlopem wyrównawczym. Najczęściej jednak to pracodawca podejmuje decyzję o formie kompensaty, co może obejmować zarówno wypłatę pieniężną, jak i przyznanie dodatkowego czasu wolnego.

Przykładowo, jeśli pracownik zebrał ekwiwalent pięciu dni roboczych w postaci nadgodzin, pracodawca ma możliwość zaproponowania wypłaty za te godziny bez udzielania dodatkowego urlopu, lub odwrotnie - przydzielić dni wolne w ramach rekompensaty za nadgodziny. Ważne jest, aby pracownicy nie podejmowali decyzji w tej kwestii samodzielnie, ale zawsze szukali porozumienia z pracodawcą, aby uniknąć nieporozumień.

Obserwuj MyPolacy.de na Facebooku, Instagramie, YouTube i Twitterze. 

Masz temat który może nas zainteresować lub chcesz się podzielić z nami informacjami? Napisz do nas maila na adres redakcja@mypolacy.de. 

Wróć na stronę główną MyPolacy.de. 

Źródło: dgb.de
Zdjęcie: Depositphotos.com, autor: 5seconds