Dziedziczone pieniądze: Ile bez podatku w Niemczech?

W Niemczech zasady spadków i dziedziczenia regulowane są ustawą o podatku od spadków i darowizn (ErbStG). Spadkobierca płaci podatek tylko wtedy, gdy odziedziczona lub darowana suma przekracza określoną kwotę. Przykładowo małżonkowie i zarejestrowani partnerzy nie płacą podatku aż do kwoty 500 tysięcy euro, a dzieci do 400 tysięcy euro (na jednego rodzica). Z kolei dziadkowie mogą przekazać swoim wnukom do 200 tysięcy euro. W przypadku prawnuków kwota bez podatku to maksymalnie 100 tysięcy euro. Pozostali spadkobiercy mogą otrzymać do 20 tysięcy euro, a w tej grupie znajduje się także rodzeństwo, siostrzenice, siostrzeńcy, sąsiedzi, przyjaciele, współpracownicy. 

Ile wynosi podatek spadkowy?

Podatek spadkowy należy zapłacić powyżej wyżej opisanych kwot. Oznacza to, że sąsiad będzie musiał zapłacić podatek od nadwyżki powyżej 20 tysięcy euro, a współmałżonek dopiero od nadwyżki powyżej 500 tysięcy euro. Wysokość spadku determinuje także klasa podatkowa. Poniżej można znaleźć szczegóły:

• do 75 tysięcy euro: 7% (I klasa podatkowa), 15% (II klasa podatkowa), 30% (III klasa podatkowa);
• do 300 tysięcy euro: 11% (I klasa podatkowa), 20% (II klasa podatkowa), 30% (III klasa podatkowa);
• do 600 tysięcy euro: 15% (I klasa podatkowa), 25% (II klasa podatkowa), 30% (III klasa podatkowa);
• do 6 milionów euro: 19% (I klasa podatkowa), 30% (II klasa podatkowa), 30% (III klasa podatkowa);
• do 13 milionów euro: 23% (I klasa podatkowa), 35% (II klasa podatkowa), 50% (III klasa podatkowa);
• do 26 milionów euro: 27% (I klasa podatkowa), 40% (II klasa podatkowa), 50% (III klasa podatkowa);
• powyżej 26 milionów euro: 30% (I klasa podatkowa), 43% (II klasa podatkowa), 50% (III klasa podatkowa);

W praktyce więc I klasa podatkowa dotyczy małżeństw, zarejestrowanych partnerów życiowych, dzieci (także nieślubnych), pasierbów i ich zstępnych. Ta klasa obejmuje także rodziców i dziadków. Z kolei II klasa podatkowa dotyczy rodzeństwa i ich dzieci, zięciów, teściów, bratowych, przybranych rodziców, rozwiedzionych małżonków, partnerów cywilnych. III klasa podatkowa obejmuje pozostałe osoby. 

Jak obliczyć należny podatek spadkowy?

Do obliczenia podatku spadkowego potrzebne są dwie informacje: kto zostawił spadek i jaką sumę. Przykładowo, jeśli ciotka zostawiła 30 tysięcy euro, należy zapłacić podatek w wysokości 15% od 10 tysięcy euro. Stawka podatku to 1500 euro. W Internecie można znaleźć specjalne kalkulatory do obliczeń. 

Do kiedy należy zapłacić podatek spadkowy?

Spadkobiercy mają trzy miesiące, od dnia śmierci danej osoby, na zgłoszenie odziedziczonego majątku w urzędzie skarbowym. W wielu przypadkach jednak organy podatkowe są już o tym informowane, na przykład za pośrednictwem urzędu stanu cywilnego, banku czy towarzystwa ubezpieczeniowego. Urząd skarbowy wymaga zeznania podatku skarbowego tylko wtedy, gdy spadek przekracza konkretny limit. W zeznaniu podatkowym trzeba podać swój związek ze zmarłym. Czasami należy także poinformować o dodatkowych obciążeniach finansowych takich jak koszty pogrzebu, otwarcie testamentu. 

Nieruchomość a spadek

W sytuacji, gdy nabywca spadku, mieszka w odziedziczonej nieruchomości przez minimum 10 lat, nie musi płacić podatku. W tym czasie tej nieruchomości nie można jednak sprzedać, ani wynająć. W przypadku dzieci każda nieruchomość do 200 metrów kwadratowych jest zwolniona z podatku. 

Prezent a podatek

Rodzic może dać dziecku pieniądze w formie prezentu. Dziecko nie musi płacić żadnego podatku aż do kwoty 400 tysięcy euro. W ten sposób można skorzystać z ulg od darowizn wielokrotnie. Nie można jednak takiej darowizny cofnąć, dlatego najlepiej załatwić to przez notariusza. 

Nieruchomość a żyjący właściciel

W sytuacji, gdy dana osoba przekazuje nieruchomość w formie prezentu, a wciąż w niej mieszka, musi mieć świadomość ważnych zmian. W takiej sytuacji do księgi wieczystej wpisana jest inna osoba, czyli ta, która otrzymała prezent. Darczyńca nie może już wynająć nieruchomości, ani też jej sprzedać. Jednocześnie można ustanowić prawo do zwrotu, co ma szczególne znaczenie w przypadku niewypłacalności nowego właściciela. 

Dzieci opiekujące się rodzicami a ulgi podatkowe

Zgodnie z § 13 ErbStG opiekujący się krewni mogą odliczyć od podatku do 20 000 euro. Dzieci mogą ubiegać się także o zasiłek pielęgnujący. Warto dodać, że Sąd Skarbowy orzekł, że ogólny obowiązek alimentacyjny nie pociąga za sobą obowiązku osobistej opieki nad rodzicami.

W jaki sposób jeszcze obniżyć podatki?

Podatki można obniżyć poprzez odliczenie kosztów pogrzebu, poświadczenie dziedziczenia, otwarcie testamentu. Zgodnie z § 10 ustawy o podatku od spadków (ErbStG) urząd skarbowy rozpoznaje bez dowodu zryczałtowaną stawkę w wysokości 10 300 euro. Można także zmniejszyć podatek dzięki szkodzie majątkowej, przy czym musiała ona powstać już w chwili śmierci. Możliwe jest także wysłanie wniosku o zmianę klasy podatkowej. Przykładowo dotyczy to dzieci z pierwszego małżeństwa małżonka, które są ostatnimi dziedzicami. Chodzi o sytuację, w której mężczyzna miał dziecko z pierwszego małżeństwa, ale ożenił się ponownie, a w drugim związku nie miał dzieci. Najpierw umiera mężczyzna, a potem jego druga żona. W takim przypadku dziecko z pierwszego małżeństwa nie dziedziczy bezpośrednio po kobiecie i może złożyć wniosek o zmianę klasy podatkowej, a tym samym zmniejszenie obciążenia podatkowego. 

Darowizny w ciągu życia

Zwykle darowizny w ciągu życia zmniejszają majątek, a tym samym zmniejszają część spadkową. Jednak darowizny dokonane w ciągu ostatnich dziesięciu lat przed śmiercią dawcy są zaliczane do spadku i zwiększają prawo do części obowiązkowej. Jeśli zmarły umrze w ciągu następnych dwunastu miesięcy, 100 procent darowizny zostanie dodane do spadku. Z każdym kolejnym rokiem suma zmniejsza się o 10%, a więc w drugim roku wynosi 90%, w trzecim 80% i tak dalej. W 11 roku wynosi już 0%. 

Źródło: t-online.de / Zdjęcie: depositphotos.com, autor: adamico