Grundrente w Niemczech, czyli dodatkowe pieniądze do emerytury

Co to jest Grundrente? 

Grundrente to świadczenie wprowadzone w Niemczech 1 lipca 2021 roku, mające na celu wsparcie osób z wieloletnim stażem pracy i niskimi zarobkami. Rozwiązanie to stanowi uzupełnienie dla ustawowej emerytury, zapewniając dodatkowe środki finansowe dla osób, które przez lata odprowadzały składki na obowiązkowe ubezpieczenie emerytalne, mimo osiąganego wynagrodzenia poniżej średniej krajowej.

Grundrente zaprojektowano z myślą o wyrównaniu szans i podniesieniu jakości życia emerytów, którzy pomimo długotrwałego zatrudnienia nie osiągnęli wysokich dochodów. Przyznawanie świadczenia opiera się na spełnieniu określonych kryteriów dotyczących zarówno stażu pracy, jak i poziomu zarobków, co czyni go wsparciem skierowanym do osób najbardziej potrzebujących dodatkowego zabezpieczenia finansowego.

Kryteria uprawniające do otrzymania Grundrente w Niemczech 

Prawo do otrzymania Grundrente w Niemczech przysługuje po udokumentowaniu co najmniej 33 lat opłacania składek na ubezpieczenie społeczne. Okresy te obejmują zarówno lata aktywności zawodowej, podczas których odprowadzano obowiązkowe składki, jak i czas poświęcony na wychowanie dzieci czy pobieranie świadczeń takich jak zasiłki chorobowe lub rehabilitacyjne.

Do wymaganego stażu pracy zaliczają się również lata przepracowane poza granicami Niemiec, o ile spełniają one warunki wynikające z przepisów europejskich lub umów międzynarodowych. Kluczowym kryterium jest także poziom dochodów osiąganych w trakcie kariery zawodowej. Średni dochód nie może przekraczać 80 procent przeciętnego wynagrodzenia krajowego, co ma wpływ na wysokość Grundrente.

Wysokość limitu dochodów, które są uwzględniane przy ocenie otrzymania prawa do Grundrente, są na bieżąco aktualizowane. Od lipca 2024 roku wynoszą: 1437 euro miesięcznie dla osób samotnych oraz 2242 euro dla par. 

Wysokość Grundrente w Niemczech 

Kwota dodatkowym pieniędzy wypłacanych do ustawowej emerytury w ramach Grundrente w Niemczech ustalana jest na podstawie średniej liczby zgromadzonych punktów emerytalnych oraz maksymalnego poziomu, do którego te punkty mogą zostać podwyższone. Mechanizm ten obejmuje jedynie lata składkowe przekraczające minimalny wymagany staż, co oznacza, że dodatkowe punkty nie są przyznawane automatycznie, a jedynie w określonych warunkach.

Minimalny staż składkowy wynoszący 33 lata pozwala na podwyższenie średniego wynagrodzenia do 0,4 punktu za każdy rok. W przypadku 35 lat składkowych maksymalne podwyższenie może osiągnąć średnio 0,8 punktu rocznie. Za każdy dodatkowy miesiąc powyżej 33 lat stosuje się progresywne zwiększenie wartości punktów, co pozwala na stopniowe podwyższanie świadczenia.

Przykładowo, pracownik którego wynagrodzenie przez większość kariery utrzymywało się na poziomie 0,5 punktu zarobkowego, na przykład w zawodzie fryzjera, po osiągnięciu 35-letniego okresu składkowego może skorzystać z mechanizmu podwyższającego średnią do maksymalnej wartości 0,8 punktu zarobkowego. Różnica między wartościami 0,5 i 0,8 punktu wynosi 0,3 punktu. Jednak zgodnie z zasadami systemu od tej wartości odlicza się 12,5 procent, co obniża faktyczne podwyższenie do poziomu 0,26 punktu zarobkowego na każdy rok.

Przy 30 latach opłacania składek, podwyżka ta skutkuje uzyskaniem dodatkowych 7,8 punktów (obliczenie: 0,26 x 30 lat). Zgodnie z aktualnymi stawkami obowiązującymi od 1 lipca, wartość jednego punktu zarobkowego w Niemczech wynosi 39,32 euro miesięcznie. Po przemnożeniu tej kwoty przez liczbę dodatkowych punktów daje to wynik 307,3 euro, co stanowi wysokość pieniędzy, która jest wypłacana do ustawowej emerytury w ramach Grundrente. 

Aktualnie, maksymalna wysokość Grundrente wynosi w Niemczech 460,60 euro miesięcznie, a od stycznia 2025 roku wzrośnie do 481,67 euro w związku z zaplanowaną podwyżką świadczeń emerytalnych. 

Istotną cechą Grundrente jest brak wymogu weryfikacji majątkowej, co odróżnia go od takich świadczeń jak zasiłek Bürgergeld. Przyznanie Grundrente odbywa się na podstawie automatycznej analizy dochodów, przeprowadzanej przez instytucje ubezpieczeniowe w Niemczech. Dzięki temu osoby spełniające kryteria otrzymują świadczenie bez konieczności składania dodatkowych dokumentów czy wniosków. 

Zwiększenie dochodów osiąganych z Grundrente w Niemczech 

Grundrente w Niemczech można zwiększyć, zmniejszając dochód podlegający opodatkowaniu poprzez uwzględnienie maksymalnej liczby wydatków w dobrowolnym zeznaniu podatkowym. Jeśli nie zostanie ono złożone, urząd skarbowy uwzględni jedynie dostępne mu dane o dochodach, uwzględniając już znane ulgi oraz ryczałty. Tymczasem wiele wydatków, które można odliczyć, często przekracza wartości wyliczane przez Finanzamt. Emeryci mają dostęp do licznych odliczeń, które mogą obniżyć ich dochód opodatkowany, takich jak:

Wydatki specjalne

Do tej kategorii należą składki na ubezpieczenie zdrowotne, opiekę pielęgniarską oraz darowizny. Standardowy ryczałt wynosi 36 euro, jednak w przypadku wyższych kosztów zaleca się ich szczegółowe wykazanie w zeznaniu podatkowym.

Wydatki nadzwyczajne

Obejmują koszty związane z opieką w domu seniora, wizytami lekarskimi niepokrywanymi przez kasę chorych (Krankenkasse) oraz inne nietypowe wydatki. Przykładem może być renta rodzinna, wynosząca 370 euro rocznie, która również zmniejsza dochód podlegający opodatkowaniu.

Wydatki służbowe

Emeryci, podobnie jak osoby aktywne zawodowo, mogą odliczyć koszty służbowe. Standardowy ryczałt to 102 euro rocznie, lecz wyższe wydatki również mogą zostać uwzględnione, o ile zostaną odpowiednio udokumentowane.

Usługi związane z gospodarstwem domowym

Do tej kategorii należą wydatki na pomoc domową, usługi pielęgniarskie, sprzątanie, kominiarzy, dozorców czy odśnieżanie. Wynajmując mieszkanie, można także uwzględnić koszty utrzymania części wspólnych, takie jak sprzątanie klatek schodowych, koszenie trawników, przycinanie żywopłotów, sadzenie roślin czy usuwanie liści. Wszystkie tego rodzaju wydatki mogą być odliczone w rocznym zeznaniu podatkowym.

Ponadto w zeznaniu można także uwzględnić kwotę podatku kościelnego czy wartość zakupu okularów lub chodzika. 

Opodatkowanie Grundrente w Niemczech 

Wprowadzenie Grundrente miało na celu wzmocnienie zaufania do państwowego systemu emerytalnego, zapewniając dodatkowe wsparcie finansowe bez obciążeń podatkowych. Dzięki zmianom w przepisach prawnych Grundrente został objęty pełnym zwolnieniem podatkowym z mocą wsteczną od 1 stycznia 2021 roku. Takie rozwiązanie pozwala beneficjentom korzystać z pełnej kwoty świadczenia, co ma bezpośredni wpływ na poprawę sytuacji materialnej osób emerytowanych.

Zakład ubezpieczeń emerytalnych zobowiązany jest do przekazania skorygowanych informacji o wysokości przyznanego dodatku Grundrente do organów podatkowych do 29 lutego 2024 roku. Na podstawie tych danych urząd skarbowy automatycznie dostosowuje wymiar podatku dochodowego, w tym także jego ostateczną wysokość. Osoby korzystające ze świadczenia nie muszą podejmować żadnych dodatkowych działań w związku z tą procedurą. Zwolnienie z podatku zapewnia, że pełna kwota dodatku może być przeznaczona na codzienne potrzeby. 

Obserwuj MyPolacy.de na Facebooku, Instagramie, Threads, YouTube i X (dawniej Twitter).

Wróć na stronę główną MyPolacy.de.

Zdjęcie: Depositphotos.com, autor: alexraths