Jak zwiększyć emeryturę w Niemczech i otrzymać dodatkowe wsparcie?

Ile wynosi emerytura w Niemczech po 45 latach pracy? 

Po pełnych 45 latach pracy, przy założeniu regularnego opłacania składek i osiągania średniego wynagrodzenia krajowego, można w Niemczech liczyć na tzw. emeryturę standardową. To świadczenie obliczane jest na podstawie punktowego systemu emerytalnego - każdy rok pracy przy przeciętnych zarobkach odpowiada jednemu punktowi.

Obecna wartość jednego punktu wynosi 39,32 euro miesięcznie. W efekcie osoba, która przez 45 lat uzyskiwała średnią krajową pensję, może otrzymać 1769,40 euro brutto emerytury miesięcznie.

Od 1 lipca 2025 roku wartość jednego punktu emerytalnego wzrośnie do 40,79 euro. To oznacza, że emerytura standardowa
po 45 latach pracy wzrośnie do 1835,55 euro brutto miesięcznie.

Na kwotę wypłacaną „na rękę” z niemieckiej emerytury wpływają dodatkowe potrącenia, na które składają obowiązkowe składki na ubezpieczenie zdrowotne i opiekę długoterminową, które obniżają miesięczną emeryturę do poziomu około 1565 euro netto. Ostateczna suma może zostać dodatkowo pomniejszona przez podatek dochodowy, który naliczany jest indywidualnie, w zależności od sytuacji podatnika.

Sposoby pozwalające zwiększyć niemiecką emeryturę 

Niemiecki system emerytalny oferuje kilka mechanizmów, które umożliwiają podwyższenie emerytury. Zależnie od sytuacji zawodowej i życiowej, istnieją sposoby na jej zwiększenie zarówno poprzez aktywność zawodową, jak i decyzje podejmowane na przestrzeni lat. 

Dłuższa aktywność zawodowa 

Przedłużenie aktywności zawodowej poza ustawowy wiek emerytalny przekłada się bezpośrednio na wzrost świadczenia. Każdy dodatkowy rok pracy przy średnich zarobkach skutkuje przyznaniem kolejnego punktu emerytalnego. Przy obecnej stawce (39,32 euro za punkt) oznacza to roczny wzrost emerytury o około 472 euro brutto.

Ponadto za każdy miesiąc pracy po osiągnięciu wieku emerytalnego naliczana jest premia w wysokości 0,5% wartości przyszłego świadczenia. Przepracowanie pełnych 12 miesięcy skutkuje więc 6-procentową podwyżką. Takie tempo wzrostu przewyższa średnie roczne podwyżki emerytur notowane w minionej dekadzie, co pokazuje że praca pomimo nabycia praw do emerytury, może być opłacalną finansowo decyzją. 

Premia za odroczenie niemieckiej emerytury 

Planowane zmiany w Niemczech, mające zachęcić osoby do pozostawania na rynku pracy, pomimo osiągnięcia wieku emerytalnego, przewidują wprowadzenie jednorazowej premii dla osób, które zdecydują się opóźnić przejście na emeryturę o co najmniej rok. Wysokość premii ma być obliczana na podstawie składek, które zostałyby opłacone w tym czasie przez pracownika i pracodawcę. Szacunkowo, osoba uprawniona do świadczenia w wysokości 1600 euro brutto może otrzymać około 22 000 euro premii za jeden dodatkowy rok pracy. Zgodnie z zapowiedziami, kwota ta ma być wolna od podatku. Premia ma wejść w życie w 2028 roku. 

Wychowywanie dziecka 

Czas poświęcony na opiekę nad dzieckiem wlicza się do okresu pozwalającego nabyć niemiecką emeryturę. Za każdy rok wychowawczy przyznawany jest jeden punkt emerytalny, czyli obecnie 39,32 euro miesięcznie. Trzy lata wychowywania jednego dziecka przekładają się na dodatkowe 118 euro brutto miesięcznie do emerytury w Niemczech. Świadczenie to przypada tylko jednemu z rodziców.

System emerytalny w Niemczech przewiduje również możliwość zwiększenia liczby punktów również wtedy, gdy rodzic pracuje na część etatu i osiąga niższe dochody od średniej krajowej. Dotyczy to okresu między trzecim a dziesiątym rokiem życia dziecka. W takich przypadkach podstawę obliczeń podnosi się o 50% faktycznych zarobków, co przekłada się na wyższą punktację emerytalną.

Zasiłek dla bezrobotnych przed przejściem na emeryturę

Pobieranie zasiłku dla bezrobotnych bezpośrednio przed emeryturą również wpływa na wysokość przyszłego świadczenia. W trakcie korzystania z takiego wsparcia przez maksymalnie dwa lata, niemiecka agencja pracy kontynuuje opłacanie składek emerytalnych, przyjmując jako podstawę 80% ostatnich zarobków brutto. W praktyce oznacza to wzrost emerytury o około 60 euro miesięcznie, a przy wyższych dochodach nawet o 120 euro.

Grundrente

Osoby z długim stażem pracy, które mimo regularnego opłacania składek otrzymują niskie emerytury, mogą ubiegać się o dodatek w ramach tzw. Grundrente. Wsparcie to przysługuje po spełnieniu warunku co najmniej 33 lat okresów składkowych, do których zalicza się również czas wychowywania dzieci, rehabilitacji oraz pobierania świadczeń chorobowych.

Wysokość dodatku zależy od poziomu dochodów. Jeśli przez większość aktywności zawodowej zarobki nie przekraczały 80% średniej krajowej, możliwe jest uzyskanie dodatkowego wsparcia. W 2025 roku średnia wartość tego dodatku wynosi około 85 euro miesięcznie, a całkowita kwota świadczenia Grundrente może sięgnąć 481,67 euro.

Decyzja o przyznaniu świadczenia podejmowana jest automatycznie na podstawie danych z instytucji ubezpieczeniowych, bez konieczności przedstawiania majątku. Obowiązujące od lipca 2024 limity dochodów wynoszą 1437 euro dla osób samotnych i 2242 euro dla par.

Zwiększenie niskiej emerytury w Niemczech - dopłaty i świadczenia

Seniorzy w Niemczech, których dochody z emerytury nie wystarczają na pokrycie podstawowych kosztów życia, mogą skorzystać z różnych form pomocy instytucjonalnej. Niemiecki system zabezpieczenia społecznego przewiduje szereg mechanizmów wspierających osoby starsze o ograniczonych środkach finansowych.

Dopłaty do składek zdrowotnych dla emerytów

Emeryci korzystający z prywatnego lub dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego mają możliwość ubiegania się o dofinansowanie składek ze środków niemieckiego ubezpieczenia emerytalnego. Warunkiem uzyskania tej formy wsparcia jest złożenie odpowiedniego wniosku, najlepiej już przy staraniu się o przyznanie emerytury. 

Wysokość dopłaty nie jest stała i zależy od takich czynników jak kwota świadczenia, obowiązująca stawka ustawowego ubezpieczenia zdrowotnego (obecnie 14,6%) oraz indywidualna składka dodatkowa u danego ubezpieczyciela. Łączną wysokość składek dzielona jest na pół, a uzyskana kwota stanowi górną granicę przysługującego dofinansowania.

Wohngeld Plus 

Dla emerytów, których dochody nie pozwalają na samodzielne pokrycie kosztów mieszkania, dostępny jest rozszerzony zasiłek mieszkaniowy Wohngeld Plus. Średnia kwota wsparcia wzrosła w ostatnich latach i obecnie sięga około 370 euro miesięcznie. Decyzja o przyznaniu dofinansowania zależy od relacji między czynszem a dochodami oraz od lokalnych progów obowiązujących w danej gminie. Zasiłek Wohngeld Plus jest głównie przeznaczony dla osób, które przeznaczają około 40% emerytury na opłaty mieszkaniowe. Zasiłek pozwala także w określonej części refundować koszty ogrzewania.

Lastenzuschuss 

Osoby starsze, które posiadają własny dom lub mieszkanie, mogą ubiegać się o dodatek mieszkaniowy Lastenzuschuss. Wsparcie to przeznaczone jest dla właścicieli nieruchomości ponoszących wysokie koszty utrzymania, w tym opłaty eksploatacyjne, media, podatki czy konserwację. Wysokość świadczenia zależy od liczby domowników, łącznego dochodu oraz rodzaju wydatków. Możliwe jest również uwzględnienie rat kredytu hipotecznego jako kosztów mieszkaniowych, co zwiększa szansę na pozytywne rozpatrzenie wniosku.

Dofinansowanie opieki całodobowej

Seniorzy, którzy nie są w stanie samodzielnie pokryć kosztów pobytu w domu opieki, mogą liczyć na pomoc ze strony instytucji społecznych. Świadczenia uzależnione są od poziomu przyznanej potrzeby opieki oraz dostępnych środków finansowych osoby zainteresowanej i jej bliskich. Przy wyższych stopniach opiekuńczych możliwe jest objęcie dofinansowaniem zakwaterowania, wyżywienia i kosztów usług opiekuńczych. Pomoc udzielana jest wtedy, gdy nie występują realne możliwości pokrycia tych kosztów z własnych środków.

Grundsicherung 

Osoby, które po osiągnięciu wieku emerytalnego nie są w stanie samodzielnie utrzymać się z otrzymywanego świadczenia, mogą ubiegać się o podstawowe zabezpieczenie dochodu znane w Niemczech jako Grundsicherung. Prawo do tej formy wsparcia przysługuje również osobom trwale niezdolnym do pracy. Od stycznia 2024 roku kwoty wsparcia wynoszą 563 euro dla osoby samotnej i 506 euro na osobę będącej  związku. Dodatkowo możliwe jest pokrycie kosztów najmu, jeśli lokal spełnia kryteria powierzchni i standardu określone przez urząd.

Zwolnienie z Rundfunkbeitrag

Seniorzy korzystający z Grundsicherung mogą zostać zwolnieni z obowiązku opłacania abonamentu RTV (Rundfunkbeitrag). Wniosek o zwolnienie należy złożyć wraz z aktualnym zaświadczeniem o pobieraniu świadczenia. Uprawnieni są także mieszkańcy domów opieki, o ile ich dochody nie przekraczają ustalonego progu. Zwolnienie przyznawane jest maksymalnie na trzy lata. Po tym czasie wymagane jest złożenie nowego wniosku. 

Legitymacja emeryta

Dokument potwierdzający status emeryta umożliwia korzystanie z wielu ulg w Niemczech. Właściciele legitymacji mogą liczyć na zniżki na bilety komunikacji miejskiej, wstęp do instytucji kultury, wydarzenia sportowe czy zajęcia rekreacyjne. Wysokość zniżek różni się w zależności od regionu i organizatora. Legitymacja jest powszechnie akceptowanym dokumentem ułatwiającym codzienne funkcjonowanie osobom starszym pobierającym emeryturę. 

Co ma wpływ na kwotę niemieckiej emerytury? 

Wysokość niemieckiego świadczenia emerytalnego zależy od czynników, uwzględniających historię zawodową, jak i poziom uzyskiwanych dochodów. Podstawą obliczeń pozostaje system punktowy, który przypisuje ubezpieczonym punkty emerytalne na podstawie rocznych zarobków w odniesieniu do średniego wynagrodzenia krajowego. Przekroczenie tej średniej przekłada się na większą liczbę punktów przypisywanych do indywidualnego konta.

Każdy punkt emerytalny posiada określoną wartość finansową, aktualizowaną corocznie w związku ze zmianami gospodarczymi. Obecnie wartość ta wynosi 39,32 euro miesięcznie. Od lipca 2025 roku planowana jest podwyżka do 40,79 euro, co automatycznie wpłynie na wzrost wypłacanych emerytur.

Znaczenie ma także moment zakończenia aktywności zawodowej. Osoby przechodzące na emeryturę przed osiągnięciem ustawowego wieku emerytalnego muszą liczyć się z trwałym pomniejszeniem świadczenia o 0,3% za każdy miesiąc wcześniejszego zakończenia pracy.

Przejście na wcześniejszą emeryturę w Niemczech. Ile można dostać pieniędzy? 

Zakończenie aktywności zawodowej przed ustawowym wiekiem emerytalnym w Niemczech oznacza nieodwracalne obniżenie wysokości miesięcznego świadczenia. Powodem jest nie tylko krótszy okres opłacania składek, ale również stosowane potrącenia procentowe za każdy miesiąc wcześniejszego przejścia na emeryturę. Redukcja ta wynosi 0,3% za każdy miesiąc, co w przypadku czterech lat może dać maksymalnie 14,4% mniej niż przy emeryturze w pełnym wymiarze. Dla osób z orzeczoną poważną niepełnosprawnością maksymalna obniżka wynosi wtedy 10,8%.

Przy przyjęciu średnich zarobków rocznych na poziomie 43 000 euro, redukcja emerytury za każdy przepracowany rok przed osiągnięciem wieku emerytalnego przekłada się na spadek emerytury o około 37 euro miesięcznie.

Przykładowe wyliczenia pokazują, jak zmienia się wysokość niemieckiej emerytury brutto w zależności od momentu przejścia na emeryturę:

Wiek 63 lata

• Świadczenie wyjściowe: 1500 € - po obniżce 1284 €
• Świadczenie wyjściowe: 2000 € - po obniżce 1712 €

Wiek 63,5 roku

• 1500 € - po obniżce 1311 €
• 2000 € - po obniżce 1748 €

Wiek 64 lata

• 1500 € - po obniżce 1338 €
• 2000 € - po obniżce 1784 €

Wiek 64,5 roku

• 1500 € - po obniżce 1365 €
• 2000 € - po obniżce 1820 €

Wiek 65 lat

• 1500 € - po obniżce 1392 €
• 2000 € - po obniżce 1856 €

Wiek 65,5 roku

• 1500 € - po obniżce 1419 €
• 2000 € - po obniżce 1892 €

Wiek 66 lat

• 1500 € - po obniżce 1446 €
• 2000 € - po obniżce 1928 €

Wiek 66,5 roku

• 1500 € - po obniżce 1473 €
• 2000 € - po obniżce 1964 €

Zestawienie pokazuje, jak przy przejściu na wcześniejszą emeryturę, kształtuje się wysokość świadczenia emerytalnego. Im większe przyspieszenie momentu przejścia na emeryturę, tym głębsza redukcja świadczenia.

Brakujące punkty emerytalne do niemieckiej emerytury. Jak je zdobyć? 

Osoby, które nie zgromadziły wystarczającej liczby okresów składkowych, mają możliwość samodzielnego zwiększenia swojego stanu konta emerytalnego. Takie rozwiązanie oferuje niemiecki system ubezpieczeń emerytalnych, umożliwiając nabycie tzw. punktów emerytalnych. Z opcji tej mogą skorzystać osoby po 16. roku życia, które mieszkają w Niemczech i nie podlegają obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu. Potencjalni zainteresowani to m.in. osoby samozatrudnione, freelancerzy, gospodynie domowe, ale także Polacy przebywający za granicą.

Wysokość punktów zależy od wartości rocznego wynagrodzenia porównywalnego z przeciętną płacą krajową objętą obowiązkowym systemem ubezpieczeń społecznych. Uzyskanie dochodu równego tej średniej pozwala na przypisanie jednego punktu. Koszt zakupu jednego punktu wynosi odpowiednio około 8 436,59 euro i 8 320,11 euro, obliczany przy obowiązującej składce w wysokości 18,6%.

Niemiecki system dopuszcza elastyczne podejście w zakupie punktów emerytalnych, tym samym nie występuje stała, obowiązująca składka. Przykładowo, osoba chcąca uzupełnić w ten sposób swój okres do emerytury, ma możliwość opłacenia punktu w minimalnej, miesięcznej wysokości w kwocie 96,72 euro, natomiast maksymalna wpłata może wynieść około 1357,80 euro. 

Istotną korzyścią związaną z zakupem punktów emerytalnych w Niemczech, jest zredukowanie strat wynikających z wcześniejszego przejścia na emeryturę. Przykład z niemieckiego systemu emerytalnego pokazuje, że osoba otrzymująca 800 euro brutto miesięcznie, decydująca się na przejście na emeryturę o rok wcześniej, może spodziewać się redukcji świadczenia o 3,6% (ok. 28,80 euro miesięcznie). Wyrównanie tej różnicy wymagałoby opłacenia punktów emerytalnych w wysokości ok. 6 700 euro.

W przypadku emerytury na poziomie 1 000 euro i przejścia na emeryturę dwa lata wcześniej, spadek wyniósłby 7,2% (czyli 72 euro miesięcznie). Uzupełnienie tej luki oznaczałoby konieczność zakupu punktów emerytalnych o wartości około 17 400 euro.

Obserwuj MyPolacy.de na Facebooku, Instagramie, Threads, YouTube.

Zdjęcie: Depositphotos.com, autor: pikselstock