Kiedy wygasa ubezpieczenie zdrowotne w Niemczech po rozwiązaniu umowy o pracę?

Zgodnie z niemieckimi przepisami ustawowe kasy chorych wypłacają pracownikom zasiłek chorobowy w sytuacji, gdy ich niezdolność do pracy się przedłuża. Jeśli dana osoba ma do niego prawo, ważny jest przez maksymalnie 78 tygodni w ciągu trzech lat. Po tym okresie następuje wstrzymanie zasiłku.

Pomocna reguła

Jeśli osoba dotknięta chorobą nie jest w stanie dalej pracować, może ubiegać się o rentę inwalidzką. Zdarza się jednak, że przy zbliżającym się czasie kontroli zakład ubezpieczeń emerytalnych nie podjął jeszcze decyzji, czy danej osobie przysługuje to świadczenie. Wówczas osoby dotknięte chorobą nie tylko nie mają dochodów, ale mogą również stracić ubezpieczenie zdrowotne.

Powstającą lukę można zniwelować zasiłkiem dla bezrobotnych w przypadku niezdolności do pracy (zgodnie z § 145 SGB III). To szczególna forma zasiłku dla bezrobotnych, która przysługuje do momentu rozpoczęcia wypłaty kolejnego świadczenia, na przykład renty inwalidzkiej. Jest to niekiedy nazywane "płynną regulacją". Podczas pobierania tego zasiłku dla bezrobotnych ubezpieczenie zdrowotne jest nadal aktualne, a opłaty składek dokonuje agencja pracy.

Osoba, której przysługuje to świadczenie w dalszym ciągu uważana jest za zatrudnioną - zgodnie z prawem stosunek pracy na podstawie prawa pracy nadal istnieje. Niemniej jednak pracownik musi dokonać rejestracji jako osoba bezrobotna, dzięki czemu sygnalizuje, że nie uznaje już prawa swojego pracodawcy do dalszego wykonywania obowiązków zawodowych.

Wyrejestrowanie z powodu zakończenia zatrudnienia

Po zakończeniu okresu, w trakcie którego pobierany był zasiłek chorobowy, na pracodawcy spoczywa obowiązek wyrejestrowania się zgodnie z przepisami o ubezpieczeniach społecznych (punkt 30. Wyrejestrowanie z powodu zakończenia stosunku pracy objętego obowiązkowym ubezpieczeniem). W takiej sytuacji obie strony muszą spisać oświadczenie o kontynuacji stosunku ubezpieczonego w przypadku przerw w pracy bez prawa do wynagrodzenia.

Wynagrodzenie po ustaniu zasiłku chorobowego

Z uwagi na fakt, że zasiłek chorobowy można pobierać przez maksymalny okres 78 tygodni, zazwyczaj dotyczy to tylko okresów nieskładkowych, a w takiej sytuacji nie ma "dni podatkowych" w roku kalendarzowym, które należy anulować. Jeśli w ciągu roku do momentu wyrejestrowania nie trzeba ustalać takich dni, po ustaniu zasiłku chorobowego jednorazowa wypłata wynagrodzenia nie jest potrącana o podatki.

Marcowa klauzula

Jeżeli jednorazowa płatność jest dokonywana między styczniem a marcem danego roku, należy przestrzegać klauzuli marcowej. Oznacza to, że wypłacone jednorazowe wynagrodzenie musi zostać przypisane do poprzedniego roku. Jeśli w jego trakcie zostały pokryte składki, zwykłe obliczenia porównawcze dla jednorazowych płatności muszą być wykonane na podstawie danych z poprzedniego roku.

Obowiązkowe członkostwo w ubezpieczeniu społecznym

W niemieckim ustawowym systemie ubezpieczenia zdrowotnego, ubezpieczenie obowiązkowe obejmuje sytuacje, w których dochodzi do nawiązania stosunku pracy objętego obowiązkowym ubezpieczeniem, w trakcie pobierania zasiłku dla bezrobotnych. Tym rodzajem ubezpieczenia objęte są następujące grupy osób:

• pracownicy z wynagrodzeniem powyżej 450 euro miesięcznie, ale nie wyższym, niż ogólny limit ubezpieczenia obowiązkowego,
• świadczeniobiorcy zasiłku dla bezrobotnych lub zasiłku alimentacyjnego oraz - pod pewnymi warunkami - zasiłku dla bezrobotnych II,
• praktykanci, studenci (pod pewnymi warunkami) i praktykanci, którzy odbywają staż,
• emeryci i renciści (pod pewnymi warunkami),
• świadczeniobiorcy renty sierocej lub innej renty rodzinnej, korzystający z zawodowego systemu emerytalnego,
• rolnicy i leśnicy oraz pracujący członkowie ich rodzin, a także emerytowani rolnicy,
• osoby niepełnosprawne,
• artyści i publicyści,
• osoby bez prawa do innego ubezpieczenia na wypadek choroby, będące wcześniej objęte ustawowym ubezpieczeniem zdrowotnych lub oczekującym na uzyskanie tego statusu.

Dobrowolne uczestnictwo

W Niemczech istnieje również możliwość uzyskania dobrowolnego uczestnictwa, jednak tylko w sytuacjach, gdy wcześniej otrzymywało się obowiązkowe lub rodzinne ubezpieczenie oraz (pod pewnymi warunkami) w przypadku pierwszego zatrudnienia. Istnieją dwie możliwości dla pracowników z wynagrodzeniem powyżej limitu obowiązkowego ubezpieczenia oraz dla osób prowadzących działalność na własny rachunek, które po rozpoczęciu pracy rezygnują z obowiązkowego ubezpieczenia w ustawowym ubezpieczeniu zdrowotnym:

• mogą pozostać jako dobrowolni członkowie ustawowego ubezpieczenia zdrowotnego,
• mogą zdecydować się na prywatne ubezpieczenie zdrowotne (PKV).

Kasa chorych każdorazowo informuje członka o wygaśnięciu ubezpieczenia obowiązkowego, a także przedstawia mu różne możliwości kontynuowania ubezpieczenia. Jeśli w ciągu 2 tygodni rezygnacja nie zostanie zgłoszona, wówczas możliwe jest natychmiastowe wybranie prywatnego ubezpieczenia zdrowotnego. W takiej sytuacji dotychczasowe członkostwo w kasie chorych wciąż jest członkostwem dobrowolnym.

Ubezpieczenie rodzinne

Jeżeli zarejestrowani partnerzy życiowi, małżonkowie i dzieci mają miejsce zamieszkania lub stałego pobytu w Niemczech, a ich łączny dochód nie przekracza określonej granicy dochodów, wówczas są ubezpieczeni w ramach ubezpieczenia rodzinnego bezpłatnie. Warunkiem do uzyskania tego statusu jest to, aby krewni nie byli objęci innym obowiązkiem ubezpieczenia, nie byli ubezpieczeni lub byli zwolnieni z ubezpieczenia obowiązkowego. Po wygaśnięciu ubezpieczenia rodzinnego, ochrona ubezpieczeniowa może być zwykle kontynuowana z własnym dobrowolnym ubezpieczeniem.

Źródło: bundesgesundheitsministerium.de, tk.de / Zdjęcie: depositphotos.com, autor: YuraSokolov