Nadgodziny w Niemczech, czyli co w zamian może otrzymać pracownik

Nadgodziny w Niemczech regulowane przez ustawę o czasie pracy 

Zgodnie z niemieckimi przepisami dotyczącymi czasu pracy (ArbZG), przekroczenie standardowego ośmiogodzinnego dnia pracy wymaga odpowiedniej rekompensaty. Istnieje możliwość wydłużenia czasu pracy do dziesięciu godzin, o ile w ciągu sześciu miesięcy średnia dzienna nie przekroczy ośmiu godzin.

Nadgodziny w Niemczech mogą zostać zrekompensowane pracownikowi na dwa sposoby. Najczęściej spotykanym jest tak zwany urlop wyrównawczy. W jego przypadku konieczne jest precyzyjne udokumentowanie przepracowanych nadgodzin. Alternatywną formą rekompensaty może być wypłata ekwiwalentu pieniężnego za nadgodziny, jednak w obu przypadkach obowiązują jasno określone zasady. 

Prawo pracownika w Niemczech do urlopu z powodu nadgodzin 

Prawo do urlopu wyrównawczego w Niemczech uzależnione jest od kilku kluczowych czynników, takich jak charakter wykonywanej pracy oraz wiek zatrudnionego. 

Dodatkowo, możliwość skorzystania z urlopu wyrównawczego z tytułu nadgodzin może być ograniczona przez wewnętrzne regulacje firmy lub postanowienia układów zbiorowych. Najistotniejsze jest jednak to, aby nadgodziny były uzgodnione z pracodawcą. Samodzielne podejmowanie decyzji dotyczących dni pracy poza standardowym ośmiogodzinnym czasem pracy nie jest dopuszczalne.

Pracownicy w Niemczech mogą otrzymać w zamian za nadgodziny dodatkowy dzień wolny, który nie wchodzi w zakres urlopu przewidzianego umową o pracę. Należy jednak podkreślić, że na taką formę rekompensaty zgodę musi wyrazić pracownik oraz pracodawca - decyzja o formie rekompensaty za przepracowane nadgodziny nie może zostać podjęta jednostronnie. 

Choroba, która pojawi się podczas urlopu wyrównawczego w Niemczech, nie skutkuje późniejszym doliczeniem tych dni do puli urlopowej wynikającej z umowy o pracę. Odpowiedzialność za ewentualne ryzyko związane z zachorowaniem w tym okresie spoczywa więc wyłącznie na pracowniku.

Prawo do otrzymania pieniędzy za nadgodziny w Niemczech 

Jeżeli w niemieckiej umowie o pracę jasno wskazano, że nadgodziny są rekompensowane w ramach regularnego wynagrodzenia, a także określono precyzyjnie ich liczbę, pracodawca nie jest zobowiązany do wypłaty dodatkowych pieniędzy za te godziny. Niemieckie prawo chroni jednak pracowników, gdy zachodzi nieproporcjonalność między wypłatą a obowiązkami, które wykonują – wynagrodzenie nie może być niższe niż 2/3 średniego wynagrodzenia w danej branży.

Zapis w umowie o "rekompensacie ryczałtowej w ramach wynagrodzenia" (niem. *pauschal mit dem Lohn abgegolten*) jednoznacznie oznacza, że pracownik nie otrzyma dodatkowych pieniędzy za nadgodziny. Inaczej wygląda sytuacja, gdy w umowie pojawiają się nieprecyzyjne określenia, takie jak "zwykłe nadgodziny" (*übliche Überstunden*), "niewielka ilość nadgodzin" (*Überstunden in geringfügigem Umfang*) czy "rozsądna ilość nadgodzin" (*in angemessenem Rahmen*). Takie sformułowania są nieważne, a pracodawca jest zobowiązany do wypłaty wynagrodzenia za dodatkowe godziny pracy w Niemczech.

Na podstawie wyroku Federalnego Sądu Pracy z 1 września 2010 roku (Az. 5 AZR 517/09), pewne grupy zawodowe, takie jak lekarze, prawnicy czy audytorzy, mogą nie otrzymywać dodatkowego wynagrodzenia za nadgodziny z uwagi na specyfikę ich pracy, która wymaga ponadprzeciętnego zaangażowania.

Obliczanie wysokości pieniędzy za nadgodziny w Niemczech 

Nadgodziny w Niemczech są rekompensowane w formie dodatkowych pieniędzy, gdy przekraczają 10-15% całkowitego czasu pracy. W przypadku 40-godzinnego tygodnia pracy oznacza to od 4 do 6 dodatkowych godzin tygodniowo, co miesięcznie może wynieść około 20-24 nadgodziny. Choć przepisy nie regulują bezpośrednio wysokości wypłaty za nadgodziny, zależy ona od zapisów w umowie o pracę lub układzie zbiorowym. W przypadku ustalenia stałego miesięcznego wynagrodzenia za określony czas pracy, możliwe jest obliczenie wynagrodzenia za nadgodziny, stosując prosty wzór.

Zbigniew pracuje 40 godzin tygodniowo i otrzymuje miesięczne wynagrodzenie w wysokości 3400 euro brutto. W czerwcu przepracował 20 nadgodzin. Przy założeniu, że miesiąc ma 4,33 tygodnia, obliczenia wyglądają następująco: 3400 euro podzielone przez 4,33 tygodnia, a następnie przez 40 godzin tygodniowo, daje 19,63 euro za godzinę pracy. Zatem za 20 nadgodzin w czerwcu Zbigniew może otrzymać łącznie 392,60 euro brutto.

Obserwuj MyPolacy.de na Facebooku, Instagramie, Threads, YouTube i X (dawniej Twitter).

Masz temat, który może nas zainteresować lub chcesz się podzielić z nami informacjami? Napisz do nas maila na adres redakcja@mypolacy.de. 

Wróć na stronę główną MyPolacy.de.

Zdjęcie: Depositphotos.com, autor: DmitryPoch