Prawdy i mity o pracy polskich opiekunów i opiekunek osób starszych w Niemczech
Niemiecki rynek pracy wykazuje ogromne zapotrzebowanie na opiekunów i opiekunki osób starszych. Co jest prawdą, a co mitem w charakterystyce tego zawodu, zarobkach, wymaganiach? Dowiedz się wszystkiego o pracy opiekunów osób starszych w Niemczech! Przeczytaj wywiad z Jadwigą Wawrzynowicz - Dyrektorem operacyjnym w firmie CareWork.
Polki i Polacy często wyjeżdżają do Niemiec, by tam podjąć pracę w charakterze opiekunki/opiekuna osoby starszej.
Zaliczasz się do grupy osób, która myśli nad wyjazdem za Odrę i podjęciem pracy w tym zawodzie? Masz dużo pytań i wątpliwości? Czytasz polskie fora internetowe i nie wiesz, które informacje na nich publikowane są prawdziwe, a które fałszywe. Poniższy wywiad z Jadwigą Wawrzynowicz - Dyrektorem operacyjnym w firmie CareWork rozwieje wszystkie Twoje wątpliwości!
Michalina Rosner: Jakie wymagania należy spełnić, by pracować, jako opiekun osoby starszej w Niemczech?
Jadwiga Wawrzynowicz: Z naszego doświadczenia wynika, że kluczowe są cechy charakteru osób chcących podjąć pracę, jako opiekun osoby starszej w Niemczech. Ważne jest, żeby opiekun był świadomy, jakiego typu odpowiedzialność bierze na siebie oraz wykazywał się odpornością psychiczną. W tej pracy ważna jest bowiem nie tylko troska o drugą osobę, ale także o siebie. Opiekunki na co dzień obserwują cierpienie starszych osób, muszą umieć sobie z tym poradzić.
Najlepsze opiekunki i opiekunowie osób starszych, gdyż panów w tym zawodzie także spotykamy, to osoby, których zawsze wszyscy znajomi określali, jako „empatyczne”. Zrozumienie sytuacji seniora, połączone z chęcią pomocy oraz umiejętnością udzielania wsparcia to przepis na sukces – zadowolenie z pracy, wdzięczność rodziny i dobrą starość podopiecznego. Na pewno liczy się także cierpliwość, nieraz i nie dwa nieograniczona. Jeśli ktoś od wielu lat zmaga się z chorobą, ułomnością, niepełnosprawnością i cierpieniem po prostu ma prawo być trudnym czy – mówiąc bardziej wprost – marudnym. Dobra opiekunka powinna to rozumieć.
Poza cechami charakteru nie bez znaczenia są inne kompetencje – na pierwszym miejscu wymienić należy znajomość języka oraz doświadczenie. To ostatnie nie musi wynikać z wykształcenia i najczęściej rzeczywiście nie jest jego konsekwencją. Większość osób współpracujących z CareWork nauczyło się podstawowych zasad pracy z osobami starszymi we własnym domu, realizując czynności opiekuńcze na rzecz innych członków rodziny w podeszłym wieku, swoich matek, ojców, teściów, czasem zaprzyjaźnionych sąsiadów. Kiedy potrzeba bardziej zaawansowanych umiejętności, do dyspozycji opiekunek pozostaje szereg szkoleń i kursów. Przykładowo na praktycznych warsztatach organizowanych przez CareWork nasi współpracownicy nauczyć mogą się transferu osób niepełnosprawnych oraz pierwszej pomocy.
Inne umiejętności, których wymagać może rodzina podopiecznego, to tak naprawdę konsekwencja pracy z ludźmi – cechy charakterystycznej zawodu opiekuna. Prawo jazdy, znajomość zasad przygotowywania posiłków dla diabetyków, brak przeciwwskazań do mieszkania w domu, w którym razem z nami żyją zwierzęta, to tylko niektóre z nich. Aby uniknąć niespodzianek, rzetelne firmy proszą swoich niemieckich klientów o wypełnianie bardzo długich i szczegółowych ankiet. W CareWork też tak robimy i dzięki zawartym w kwestionariuszach odpowiedziom potrafimy w miarę trafnie dopasować podopiecznego i opiekunkę.
Czy w tym zawodzie konieczna jest bardzo dobra znajomość języka niemieckiego?
Bardzo dobra – nie. Co jednak nie oznacza, że można wyjechać do pracy bez znajomości języka w ogóle. W CareWork takiej możliwości nie ma i dokładnie tak samo postępują inne uczciwe firmy. Zastanawiając się nad tym, czy opiekunka rzeczywiście musi znać język, warto spróbować postawić się w sytuacji zarówno podopiecznego i jego rodziny, jak i samego opiekuna osoby starszej. Senior musi mieć możliwość wyartykułowania swoich potrzeb i bycia zrozumianym. Rodzina ma prawo dopytać opiekunkę o stan zdrowia bliskiego członka rodziny i uzyskać w miarę jasną oraz zrozumiałą odpowiedź. Sama opiekunka z kolei będzie czuła się lepiej, jeśli opanuje przynajmniej podstawową możliwość komunikacji z otoczeniem, w domu, w sklepie, podczas wizyty u lekarza.
Dobra wiadomość dla osób, które niemieckiego nie znają, a chciałyby pracować w opiece, jest jednak taka, że na chętnych do podjęcia zatrudnienia czekają kursy. Zarówno od podstaw, jak i podnoszące kompetencje językowe. W CareWork są one prowadzone ze szczególnym naciskiem na umiejętność komunikacji z seniorem.
Ile można zarobić, pracują w zawodzie opiekuna osoby starszej w Niemczech?
To niewątpliwie jedno z najczęściej zadawanych nam pytań. Niestety, nie ma na nie jednoznacznej odpowiedzi. W naszej firmie zarobki wahają się od około 1000 do 1600 euro, ale zdarzają się też zlecenia lepiej lub gorzej płatne. Wszystko zależy od konkretnej sytuacji, w tym przede wszystkim wymagań podopiecznego i/lub jego rodziny. Im wyższe, tym wyższa płaca, powiązana z większą liczbą trudniejszych obowiązków.
Opiekunki i opiekunowie, którzy chcą zarabiać więcej, muszą więc liczyć się ze zleceniami wymagającymi pracy w nocy lub obejmującymi pełen zakres czynności pielęgnacyjnych podejmowanych na rzecz osoby leżącej. Wyższe zarobki oferowane są także za lepszą znajomość języka niemieckiego. Warto rozwijać tę umiejętność!
Mówiąc o zarobkach, warto dodać, że firmy świadczące usługi opiekuńcze w Niemczech – w tym CareWork – poza wynagrodzeniem zasadniczym kilka razy w roku oferują swoim współpracownikom specjalne premie, które związane są z terminem wyjazdu. Dodatkowy bonus najczęściej przyznawany jest opiekunkom przebywającym w Niemczech w okresie Świąt Bożego Narodzenia, Wielkiej Nocy, Sylwestra oraz w czasie wakacji letnich. Taka premia to rodzaj podziękowania za wyjazd do pracy w tak szczególnych momentach roku.
Co ryzykujemy, podejmując pracę na czarno?
Poza odpowiedzialnością prawną? Bardzo wiele. Przede wszystkim opiekunek osób starszych dotyczyć będą te konsekwencje, które są takie same w każdej branży i w każdym państwie. Brak ubezpieczenia zdrowotnego, a tym samym bezpłatnego leczenia, brak możliwości skorzystania ze zwolnienia chorobowego, brak urlopu i choćby minimalnego czasu na odpoczynek. Pracodawcy zatrudniający na czarno oczywiście nie odprowadzają żadnych składek, w tym emerytalnych, co oznacza, że w przyszłości ich pracownicy nie będą mogli liczyć na godną emeryturą – jeśli w ogóle będzie im ona przysługiwać.
W odniesieniu do pracy w opiece zatrudnienie bez umowy to przede wszystkim brak wsparcia ze strony firmy. Na pierwszy rzut oka niewiele, ale pamiętajmy, że profesjonalne firmy w takim trójstronnym stosunku „opiekun – rodzina – firma” odpowiadają za szereg kwestii. To my negocjujemy umowy, stawki i zakres czynności. Odpowiadamy za zapewnienie odpowiedniego czasu wolnego oraz pomagamy w organizacji dojazdu i powrotu. Do nas zgłosić można się w sytuacji braku porozumienia z rodziną podopiecznego, w tym wtedy, kiedy wymaga się od nas więcej, niż to, co wpisane w umowę. Firmy wysyłające do pracy w Niemczech wspierają w wielu trudnych sytuacjach w pracy i poza nią. W CareWork mamy telefon alarmowy, na który zadzwonić można o każdej porze dnia i nocy. Nie raz pomagaliśmy opiekunce umówić wizytę u lekarza czy zorganizować szybki powrót do domu ze względu na nagłą sytuację w jej rodzinie.
Wśród osób decydujących się na pracę na czarno pokutuje przekonanie, że dzięki temu więcej zarobią „na rękę”. To nie zawsze prawda. Osoby pracujące bez umowy bardzo często są po prostu wykorzystywane. Ze względu na brak umiejętności językowych, brak jasnego określenia zakresu obowiązków oraz zwykły strach przed utratą pracy. Nawet jeśli zarobiły więcej, ponosiły inne koszty takiej pracy. Naszym zdaniem – niewspółmierne do zysku.
Nie powinniśmy zapominać także o tym, że praca na czarno to także dodatkowy stres, a tego w opiece i tak nie brakuje. Cóż. Każdy, kto decyduje się na podjęcie zatrudnienia bez umowy, sam powinien rozważyć wszystkie za i przeciw.
Wracając do odpowiedzialności prawnej. W polskim systemie za pracę na czarno grozi grzywna, a wszelkie nieujawnione dochody, które nie zostały zgłoszone do opodatkowania, podlegają 75% stawce PIT. Dodatkowe konsekwencje finansowe poniosą osoby, które pracując bez umowy jednocześnie pobierały zasiłek dla osób bezrobotnych. Pierwsze następstwo tej sytuacji to konieczności jego zwrotu. Jak widać, łatwo można stracić to, co zostało zarobione, a nawet więcej.
Jakie mają Państwo wskazówki dla osób, które jadą do Niemiec w charakterze opiekuna osoby starszej po raz pierwszy?
Przed pierwszym wyjazdem zawsze staramy się przygotować współpracujące z nami osoby, którym udzielamy szeregu zarówno ogólnych, jak i praktycznych rad. Część z nich dotyczy zadbania o sprawy pozostawiane w Polsce – np. organizację płatności rachunków czy odbioru poczty. Część odpowiedniego przygotowania się do wyjazdu, w tym zabrania ze sobą odpowiednich dokumentów lub telefonów kontaktowych.
Po przyjeździe na miejsce pracy radzimy trzymać się zasad współpracy określonych w umowie, ale także przestrzegamy przed natychmiastowym wprowadzaniem własnych porządków. Praca w opiece wymaga pewnych umiejętności dostosowania się. Opiekunka musi zdawać sobie sprawę z tego, że w domu podopiecznego po prostu pracuje. Osoby starsze mają szereg swoich zwyczajów, których nie powinno się nawet próbować zmienić. Jeśli opiekunka wykaże chęć pomocy, a nie rządzenia, na pewno łatwiej nawiąże z podopiecznym i jego rodziną partnerską więź, która ułatwi jej pracę w przyszłości.
Na koniec ostatnia rada. Nie czytajmy internetowego hejtu, a już na pewno nie przejmujmy się opiniami wypisywanymi przez osoby, których poglądy najdelikatniej określić można jako dyskryminujące. Praca w opiece to zawód jak każdy inny, a nie wstyd. Starość niejednokrotnie nie jest przyjemna, ale osoby starsze zasługują na wsparcie tak, jak każdy inny człowiek. Bez względu na to, czy mieszka on w Niemczech, czy w Polsce. My kiedyś też będziemy w podeszłym wieku i szybko może okazać się, że sami nie dajemy sobie rady. Opiekunki i opiekunów, którzy biorą do siebie obraźliwe uwagi z internetu, zapewniamy, że rzeczywistość bycia z seniorem oraz wdzięczność podopiecznego i jego rodziny pokazują zupełnie inny obraz pracy w tym zawodzie.
Dziękuję za rozmowę.
Z Jadwigą Wawrzynowicz - Dyrektorem operacyjnym w firmie CareWork rozmawiała Michalina Rosner.
Zdjęcie: pixabay.com, autor: TaniaVdB
Zagłosuj na najciekawsze zdjęcie z Niemiec i wygraj weekend w Zakopanem!
Mateusz Harasymczuk - Kosmiczny Matt. Wywiad magazynu Twoje Miasto



