Przejście na emeryturę w Niemczech, najpierw będąc chorym i bezrobotnym

Przejście na chorobowe w Niemczech i prawo do zasiłku 

Pracownicy w Niemczech przebywający na długoterminowym zwolnieniu chorobowym mogą liczyć na pieniądze wypłacane z zasiłku chorobowego przez pierwsze sześć tygodni - finansowanie realizowane jest przez pracodawcę według standardowych zasad wynagrodzenia. Po upływie tego okresu, jeśli stan zdrowia nadal uniemożliwia powrót do pracy, obowiązki związane z wypłatą świadczenia przejmuje kasa chorych, zapewniając zasiłek chorobowy, który może być wypłacany przez kolejne 72 tygodnie.

Powyższe zasady obejmują również osoby, które straciły zatrudnienie, ale pozostają na zwolnieniu chorobowym. W przypadku pracowników objętych ustawowym ubezpieczeniem zdrowotnym prawo do zasiłku chorobowego w Niemczech jest niezależne od statusu zatrudnienia i pojawia się już w momencie wystąpienia choroby (§§ 44 ust. 1 zdanie 1, 46 SGB 5). W takiej sytuacji należy złożyć wniosek o zasiłek chorobowy bezpośrednio do kasy chorych. 

Pobieranie zasiłku dla bezrobotnych, będąc chorym w Niemczech 

Osoby bezrobotne w Niemczech, które zachorują, mają obowiązek natychmiastowego powiadomienia agencji pracy (Agentur für Arbeit) o przewidywanej długości niezdolności do pracy, zgodnie z przepisami § 311 SGB 3. W przypadku przedłużającej się choroby, najpóźniej trzeciego dnia należy przedłożyć zaświadczenie lekarskie, określające przewidywany czas trwania niezdolności do pracy. W wyjątkowych sytuacjach agencja pracy może wymagać takiego zaświadczenia jeszcze przed upływem trzech dni (art. 311 ust. 2 SGB 3).

Od stycznia 2024 r. obowiązuje nowy system, w którym agencja pracy pobiera zaświadczenia o chorobie osób objętych ustawowym ubezpieczeniem zdrowotnym bezpośrednio drogą elektroniczną z kas chorych. Z kolei osoby posiadające prywatne ubezpieczenie zdrowotne są nadal zobowiązane do dostarczania papierowej formy zaświadczenia.

Osoby chorujące i pobierające zasiłek dla bezrobotnych (ALG) traktowane są jako tymczasowo niedyspozycyjne na rynku pracy - zasiłek dla bezrobotnych wypłacany jest przez okres maksymalnie sześciu tygodni, zgodnie z § 146 ust. 1 SGB 3. Warunkiem kontynuacji wypłaty zasiłku dla bezrobotnych będąc chorą osobą, jest wystąpienie niezdolności do pracy podczas okresu legalnego pobierania świadczenia.

Otrzymanie pieniędzy z zasiłku dla bezrobotnych w Niemczech, w trakcie choroby, nie będzie możliwe, gdy ta rozpoczęła się przed okresem bezrobocia lub w sytuacjach zawieszenia prawa do świadczeń. Przykładem może być okres zawieszenia uprawnień do zasiłku, w którym bezrobotny nie spełnia kryteriów niezbędnych do jego pobierania.

Długotrwała niezdolność do pracy z powodu choroby w Niemczech i pobieranie zasiłku chorobowego 

Przy długotrwałej chorobie lub pobycie w szpitalu, ośrodku profilaktycznym lub rehabilitacyjnym, który przekracza sześć tygodni, osoba bezrobotna w Niemczech od siódmego tygodnia może liczyć na wypłatę zasiłku chorobowego. Osoby objęte ustawowym ubezpieczeniem zdrowotnym mają prawo do takiego świadczenia przez okres do 78 tygodni. Obliczenia dotyczące wysokości zasiłku przeprowadza ubezpieczyciel, przy czym kwota zazwyczaj odpowiada wartości ostatniego zasiłku dla bezrobotnych, zgodnie z § 47b SGB 5.

Podczas pobierania zasiłku chorobowego prawo do zasiłku dla bezrobotnych zostaje zawieszone, zgodnie z § 156 ust. 1 nr 2 SGB 3, co oznacza czasowe wstrzymanie wypłat przez urząd pracy. Przykładowo, osoba na bezrobociu, która przebywa na zwolnieniu lekarskim przez ponad sześć tygodni, od siódmego tygodnia zamiast dotychczasowego zasiłku dla bezrobotnych otrzymuje zasiłek chorobowy w ramach ustawowego ubezpieczenia zdrowotnego. Wypłata tego świadczenia może trwać maksymalnie do 78 tygodni, przy czym pierwsze sześć tygodni choroby zostaje wliczone do tego okresu.

Choroba uniemożliwiająca wykonywanie pracy i staranie się o rentę inwalidzką w Niemczech 

Renta inwalidzka w Niemczech to świadczenie przyznawane osobom, które z powodu choroby mają trwałe ograniczenia w zdolności do pracy i nie mogą pracować dłużej niż trzy lub sześć godzin dziennie. O przyznaniu tego świadczenia decyduje Deutsche Rentenversicherung (DRV).

Świadczenie to skierowane jest przede wszystkim do pracowników zatrudnionych na etacie, którzy regularnie opłacają składki na ubezpieczenie emerytalne, co daje im prawo do ubiegania się o rentę inwalidzką w razie pogorszenia zdrowia.

Osoby pracujące w ramach działalności gospodarczej lub wykonujące wolne zawody nie mają obowiązku odprowadzania składek na ubezpieczenie emerytalne, przez co ich środki nie trafiają do DRV. Istnieje jednak możliwość dobrowolnego opłacania składek emerytalnych, co wymaga jednak nieprzerwanego ich opłacania przez minimum trzy lata, aby w przyszłości móc ubiegać się o rentę inwalidzką.

Choroby kwalifikujące do otrzymania tego świadczenia obejmują między innymi nowotwory, choroby psychiczne, schorzenia mięśni, choroby układu nerwowego, kostnego i metabolicznego. Przed podjęciem decyzji konieczne jest przejście badania komisji lekarskiej, która oceni stopień niepełnosprawności i potwierdzi konieczność przyznania renty inwalidzkiej.

Kwota renty inwalidzkiej w Niemczech jest ustalana na podstawie liczby lat, przez które opłacano składki na niemieckie ubezpieczenie emerytalne oraz ilości zgromadzonych punktów emerytalnych. Każdy z tych punktów ma obecnie wartość 39,32 euro, przy czym jego wysokość może być corocznie zwiększana 1 lipca wraz z waloryzacją emerytur, co wpływa także na wzrost renty inwalidzkiej.

Każdy ubezpieczony otrzymuje coroczne informacje z niemieckiego systemu emerytalnego, zawierające prognozy wysokości świadczenia, które przysługiwałoby w przypadku pełnej niezdolności do pracy. Średnia miesięczna renta inwalidzka netto wynosiła około 950 euro w 2022 roku, co obrazuje ogólny poziom tego świadczenia.

Wcześniejsza emerytura w Niemczech 

Z danych niemieckiego ubezpieczenia emerytalnego (DRV) wynika, że osoby z długim stażem ubezpieczeniowym, które opłacały składki przez 45 lat, mogą przejść na emeryturę po tym okresie. Federalne Ministerstwo Pracy i Spraw Socjalnych (BMAS) podaje, że osoby urodzone po 1 stycznia 1964 roku mają prawo do przejścia na emeryturę w wieku 65 lat po 45 latach składkowych, co pozwala na rozpoczęcie pobierania świadczenia emerytalnego w Niemczech dwa lata przed ustawowym wiekiem emerytalnym, bez potrąceń.

Osoby o znacznym stopniu niepełnosprawności mają również opcję wcześniejszego zakończenia kariery zawodowej przed ukończeniem 67 lat. Według DRV niektóre roczniki mogą ubiegać się o świadczenie już w wieku 63 lat, jednak planowane jest stopniowe podniesienie tego wieku z 63 do 65 lat. Wymagany stopień niepełnosprawności to minimum 50, co musi zostać potwierdzone odpowiednim orzeczeniem.

Również górnicy z wieloletnim doświadczeniem w pracy pod ziemią mogą skorzystać z wcześniejszej emerytury bez obniżek. Początkowy wiek emerytalny dla tej grupy wynosił 60 lat, jednak ubezpieczeni urodzeni po 31 grudnia 1951 roku będą stopniowo objęci podwyższaniem granicy wieku emerytalnego do 62 lat. 

Osoby w wieku 63 lat, które nie osiągnęły jeszcze pełnego wieku emerytalnego, mają w Niemczech możliwość skorzystania z wcześniejszej emerytury. Prawo to przysługuje osobom z długim stażem ubezpieczeniowym, które odprowadzały składki przez minimum 35 lat. Decyzja o wcześniejszym przejściu na emeryturę wiąże się jednak z obniżeniem wysokości świadczenia - za każdy rok przed osiągnięciem pełnego wieku emerytalnego emerytura zostanie pomniejszona o 3,6%.

Dla przykładu, jeśli przyszły emeryt zdecyduje się na świadczenie o dwa lata wcześniej, a wysokość jego emerytury wynosi 1000 euro brutto, musi uwzględnić redukcję o 7,2%, co przekłada się na zmniejszenie kwoty o 72 euro miesięcznie.

Obserwuj MyPolacy.de na Facebooku, Instagramie, Threads, YouTube i X (dawniej Twitter).

Wróć na stronę główną MyPolacy.de.

Zdjęcie: Depositphotos.com, autor: garetworkshop