Przeprowadzka do innego kraju i pobieranie niemieckiej emerytury - zasady

Osiągnięcie wymaganego wieku emerytalnego, uprawnia w Niemczech do otrzymania świadczenia. Osoba będąca na emeryturze nie musi mieszkać w tym kraju, aby cieszyć się życiem - może bez problemu przeprowadzić się do innego kraju. Warto jednak w przypadku podjęcia takiej decyzji zapoznać się z obowiązującymi zasadami oraz wskazówkami, które mogą być istotne przy zmianie miejsca zamieszkania na emeryturze. 

Niemiecka emerytura w innym kraju. Co sprawdzić przed przeprowadzką? 

Zmiana miejsca zamieszkania przez osobę otrzymującą emeryturę z Niemiec może wpływać na wysokość otrzymywanego świadczenia szczególnie, gdy docelowy kierunek znajduje się poza strefą euro - w takim przypadku należy liczyć się z kosztami przewalutowania, stratami wynikającymi z wahań kursów oraz dodatkowymi opłatami za przelewy międzynarodowe. 

Sprawdzenie dostępu do konta w Niemczech z kraju spoza UE 

Rozwiązaniem w takiej sytuacji jest sprawdzenie, czy dostęp do dotychczasowego konta bankowego w Niemczech, jest możliwy z kraju spoza UE oraz zapoznać się z tabelą opłat i prowizji dotyczących wybierania gotówki z bankomatów. 

Utrzymanie niemieckiego konta zazwyczaj wymaga posiadania niemieckiego adresu, dlatego warto przed wyjazdem dokonać konsultacji z przedstawicielem banku, aby otrzymać komplet informacji i uniknąć zbędnych problemów będąc już poza Niemcami.

Sprawdzenie możliwości otwarcia konta bankowego w kraju docelowym 

Przed podjęciem decyzji o przeprowadzce warto sprawdzić warunki otwarcia konta bankowego w kraju docelowym. W przypadku, gdy tradycyjne banki oferują niekorzystne warunki lub wysokie opłaty, możliwą alternatywą są neobanki. Takie instytucje często proponują bardziej konkurencyjne stawki i niższe koszty prowadzenia konta, działając wyłącznie online. 

Czy ubezpieczyciel w Niemczech musi zostać poinformowany o przeprowadzce do innego kraju? 

Przed planowaną przeprowadzką za granicę konieczne jest zgłoszenie tego faktu do niemieckiego ubezpieczyciela emerytalnego z odpowiednim wyprzedzeniem wynoszącym co najmniej trzy miesiące przed zmianą miejsca zamieszkania. Wymagane jest przekazanie nowego adresu, aktualnych danych kontaktowych oraz informacji o rachunku bankowym, na który ma być przekazywana emerytura. 

Dopytanie ubezpieczyciela o formalności związane z emeryturą 

Osoby przeprowadzające się do innego kraju powinny również z wyprzedzeniem skontaktować się z ubezpieczycielem w celu wyjaśnienia, jak zmiana kraju pobytu wpłynie na status ubezpieczenia i ewentualne formalności związane z dalszym pobieraniem emerytury.

Zasady opodatkowania niemieckiej emerytury w innym kraju

Podatek od niemieckiej emerytury może być naliczany w innym kraju, jeśli pobyt za granicą trwa dłużej niż 183 dni w roku. Krótszy okres uznawany jest za tymczasowy, co skutkuje opodatkowaniem emerytury na dotychczasowych zasadach w Niemczech. Po przekroczeniu półrocznego progu zaczynają obowiązywać przepisy wynikające z umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, zawartych między Niemcami a krajem, do którego przeprowadza się emeryt.

Umowy te wskazują, który kraj ma prawo do poboru podatku - Niemcy czy państwo zamieszkania. Na przykład w przypadku Polski, emerytura nadal opodatkowana jest w Niemczech, natomiast w Grecji prawo do jej opodatkowania przechodzi na tamtejsze organy podatkowe.

Przebywanie w kraju, który nie jest objęty umową o podwójnym opodatkowaniu emerytury 

Emeryci przebywający na stałe poza Niemcami, w kraju nieobjętym umową o podwójnym opodatkowaniu, podlegają tzw. ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. W praktyce oznacza to brak dostępu do podstawowych ulg podatkowych, takich jak kwota wolna od podatku, ulgi rodzinne czy odliczenia za szczególne obciążenia (np. leczenie, alimenty, koszty rozwodu). Każde euro otrzymanej emerytury może w takim przypadku podlegać opodatkowaniu, co może znacząco zwiększyć wysokość zobowiązań podatkowych i finalnie obniżyć kwotę otrzymywanej emerytury. 

Co dzieje się z niemiecką emeryturą w przypadku śmierci za granicą?

Świadczenia emerytalne wypłacane przez niemiecki system emerytalny osobom mieszkającym za granicą podlegają regularnej weryfikacji. Celem tego procesu jest potwierdzenie, że odbiorca świadczenia nadal żyje. W tym celu wymagane jest dostarczenie tzw. zaświadczenia o życiu, które musi zostać oficjalnie poświadczone i odesłane niezwłocznie po otrzymaniu formularza. Dokument można potwierdzić u lokalnych urzędników lub w instytucji ubezpieczeń emerytalnych w kraju pobytu.

Kraje, w których można złożyć zaświadczenie o życiu

• Belgia, 
• Bułgaria, 
• Dania, 
• Finlandia, 
• Francja, 
• Izrael, 
• Włochy, 
• Chorwacja, 
• Luksemburg, 
• Holandia, 
• Austria, 
• Polska, 
• Szwecja, 
• Szwajcaria, 
• Hiszpania, 
• Węgry
• Wielka Brytania.

Śmierć emerytura w kraju, w którym nie ma możliwości złożenia zaświadczenia o życiu 

W krajach, które nie mają dostępu do elektronicznych baz danych o zgonach, obowiązek zgłoszenia śmierci emeryta spoczywa na rodzinie lub osobach trzecich. Informację należy przekazać bez zbędnej zwłoki do niemieckiego ubezpieczyciela emerytalnego. Ostatnia wypłata przysługuje za miesiąc, w którym nastąpił zgon. W przypadku późniejszego zgłoszenia, może dojść do nieuprawnionego przelania kolejnych świadczeń. Takie kwoty podlegają zwrotowi – osoby, które je otrzymały, nie mają prawa do ich zatrzymania.

Czy w przypadku śmierci w innym kraju, bliscy mają prawo do renty rodzinnej? 

Po śmierci osoby pobierającej niemiecką emeryturę w innym kraju, bliskim przysługuje możliwość ubiegania się o rentę rodzinną z niemieckiego systemu ubezpieczeń emerytalnych. W zależności od kraju, do którego doszło do przeprowadzki lub zgonu, mogą jednak obowiązywać odmienne regulacje. W niektórych państwach świadczenie to funkcjonuje pod inną nazwą lub przybiera formę jednorazowej wypłaty z tytułu śmierci.

W przypadku krajów należących do Unii Europejskiej obowiązuje ujednolicona procedura - wniosek o przyznanie renty rodzinnej należy złożyć w urzędzie zabezpieczenia społecznego w kraju, w którym zmarły ostatnio mieszkał. Jeżeli instytucja ta nie odpowiada bezpośrednio za realizację świadczeń, dokumentacja zostaje przekazana do właściwego organu w innym kraju, zgodnie z obowiązującymi umowami międzynarodowymi.

Szczegółowe informacje dotyczące dostępnych świadczeń rodzinnych w państwach UE oraz procedury składania wniosków można znaleźć na oficjalnych stronach informacyjnych Unii Europejskiej.

Niemiecka emerytura za granicą - najczęściej zadawane pytania i odpowiedzi 

• Pytanie: Czy otrzymując niemiecką emeryturę, można mieszkać w innym kraju? 
• Odpowiedź: Tak, niemieckie przepisy nie nakładają obowiązku zamieszkania w Niemczech, przy pobieraniu świadczenia emerytalnego. 
• Pytanie: Czy przeprowadzka do innego kraju w Unii Europejskiej będzie miała wpływ na wysokość otrzymywanej emerytury
• Odpowiedź: Wysokość emerytury może ulec zmianie w zależności od warunków umowy o podwójnym opodatkowaniu zawartej pomiędzy Niemcami a innym krajem. Jeżeli taka umowa z danym krajem wskazuje, że podatek nadal jest rozliczany w Niemczech, wysokość emerytury nie ulegnie zmianie.  
• Pytanie: Czy podczas pobytu w innym kraju, emerytura będzie przelewana na konto w Niemczech? 
• Odpowiedź: Konto w Niemczech wymaga posiadania stałego adresu zamieszkania, tym samym w razie przeprowadzki trzeba będzie założyć konto w miejscu kraju zamieszkania lub skorzystać z oferty neobanków, które oferują swoje usługi wyłącznie online, bez dostępu do fizycznych punktów obsługi klienta. 
• Pytanie: Jak opodatkowana jest niemiecka emerytura przy przeprowadzce do Polski? 
• Odpowiedź: Na podstawie zawartej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania pomiędzy Niemcami i Polską, emerytura przyznana w Niemczech jest rozliczania w Niemczech, zgodnie z obowiązującymi w tym kraju zasadami podatkowymi. 

Zdjęcie: bernardbodo