Rozwiązanie umowy o pracę w Niemczech z powodu choroby pracownika

Zwolnienie z pracy z powodu choroby w świetle niemieckiego prawa 

Niemiecka ustawa o ochronie przed zwolnieniami (KschG) zapewnia pracownikom zabezpieczenie przed bezpodstawnym zwolnieniem, ograniczając jednocześnie pracodawców w swobodnym wypowiadaniu umów o pracę. Ustawa precyzuje warunki, które muszą zostać spełnione, aby zwolnienie było uzasadnione.

Jednakże, pracownicy objęci ochroną prawną mogą zostać zwolnieni z powodu choroby, gdy dochodzi do długotrwałej lub powtarzającej się niezdolności do pracy. Należy jednak podkreślić, że takie zwolnienia w Niemczech są niezwykle rzadkie, ponieważ pracodawca musi spełnić bardzo rygorystyczne wymagania prawne.

Niemiecka ustawa o ochronie przed zwolnieniami (KschG) wymienia trzy główne przyczyny, które mogą uzasadniać rozwiązanie stosunku pracy przez pracodawcę.

Pierwszą przyczyną może być zwolnienie z powodu naruszenia obowiązków występującą w przypadku, gdy pracownik nie przestrzega warunków umowy o pracę. Przykłady takich naruszeń to odmowa wykonania zadań, kradzież, czy zakłócanie porządku w miejscu pracy. Przed wypowiedzeniem konieczne jest wcześniejsze udzielenie ostrzeżenia, jednak w wyjątkowych, poważnych sytuacjach (np. kradzież) możliwe jest natychmiastowe zakończenie współpracy. 

Drugą przyczyną może być zwolnienie z powodów operacyjnych, które jest najczęściej stosowane, gdy okoliczności związane z funkcjonowaniem firmy wymuszają redukcję zatrudnienia. Takie przyczyny mogą obejmować restrukturyzację, racjonalizację działań, brak możliwości dalszego zatrudnienia, a nawet zamknięcie przedsiębiorstwa.

Trzecią przyczyną może być zwolnienie z przyczyn osobistych. Dotyczy ono sytuacji, w których przyczyna wypowiedzenia leży po stronie pracownika, np. długotrwała niezdolność do wykonywania obowiązków. Może to być spowodowane utratą wymaganych kwalifikacji lub umiejętności. Wyróżnia się tutaj subiektywne i obiektywne braki w realizacji zadań. Do subiektywnych zaliczają się np. trudności w relacjach ze współpracownikami, natomiast do obiektywnych brak wymaganych uprawnień, utrata prawa jazdy, brak pozwolenia na pracę, kara więzienia lub choroba.

Rozwiązanie umowy z powodu choroby należy do kategorii zwolnień z powodów osobistych i opiera się na obiektywnych przesłankach uniemożliwiających dalsze wykonywanie pracy.

Sytuacje, w których dopuszcza się zwolnienie pracownika w Niemczech z powodu choroby 

Aby pracodawca w Niemczech mógł rozwiązać umowę z powodu choroby pracownika, musi zostać spełnionych kilka istotnych warunków. Pierwszym z nich jest negatywna prognoza zdrowotna. Oznacza to, że stan zdrowia pracownika wskazuje na trwałą niezdolność do wykonywania obowiązków zawodowych, a jego powrót do pełnej sprawności w najbliższym czasie jest mało prawdopodobny. Chodzi tu o sytuacje, w których choroba ma długoterminowy charakter, a nie tylko tymczasowy.

Drugim warunkiem jest znaczące zakłócenie funkcjonowania firmy. Pracownik nieobecny z powodu choroby może w istotny sposób wpływać na działalność firmy, np. poprzez opóźnienia w realizacji projektów lub zakłócenia w codziennych operacjach. Taka sytuacja może prowadzić do negatywnych konsekwencji finansowych lub organizacyjnych dla pracodawcy.

Kolejnym krokiem jest zbadanie, czy istnieje możliwość przeniesienia pracownika na inne stanowisko. Jeśli choroba uniemożliwia wykonywanie dotychczasowych obowiązków, pracodawca musi rozważyć, czy w firmie dostępne są inne stanowiska, na których pracownik mógłby być zatrudniony, biorąc pod uwagę jego kwalifikacje. Na przykład, osoba mająca problemy zdrowotne uniemożliwiające pracę fizyczną mogłaby zostać przeniesiona na stanowisko administracyjne, jeśli posiada odpowiednie kompetencje.

Ostateczną decyzję o zwolnieniu podejmuje się po dokonaniu weryfikacji interesów obu stron. W takim procesie bierze się pod uwagę, czy dalsze zatrudnianie pracownika nie stanowiłoby nadmiernego obciążenia dla firmy. Jeśli zatrzymanie chorego pracownika wiązałoby się z istotnymi trudnościami dla pracodawcy, wypowiedzenie umowy może być uzasadnione.

Okresy wypowiedzenia przy zwolnieniu pracownika w Niemczech z powodu choroby 

Pracodawca w Niemczech zobowiązany jest do przestrzegania ustawowego okresu wypowiedzenia przy zwykłych zwolnieniach, co reguluje artykuł 622 niemieckiego kodeksu cywilnego (BGB).  Okresy wypowiedzenia, których pracodawcy muszą przestrzegać, zależą od długości zatrudnienia pracownika:

• Do 6 miesięcy (okres próbny): 2 tygodnie z możliwością zakończenia umowy dowolnego dnia.
• Od 7 miesięcy do 2 lat: 4 tygodnie, wypowiedzenie musi nastąpić na 15. dzień miesiąca lub na koniec miesiąca.
• Po 2 latach: 1 miesiąc z terminem na koniec miesiąca.
• Po 5 latach: 2 miesiące do końca miesiąca.
• Po 8 latach: 3 miesiące do końca miesiąca.
• Po 10 latach: 4 miesiące do końca miesiąca.
• Po 12 latach: 5 miesięcy do końca miesiąca.
• Po 15 latach: 6 miesięcy do końca miesiąca.
• Po 20 latach: 7 miesięcy do końca miesiąca.

Przy nadzwyczajnym rozwiązaniu umowy, do której zalicza się długotrwała choroba pracownika, powyższe terminy nie obowiązują. Warto zaznaczyć, że takie rozwiązanie możliwe jest jedynie w sytuacjach, gdy trwała niezdolność pracownika do pracy stwarza poważne zagrożenie dla funkcjonowania firmy lub jej dalszego istnienia. Jednak takie przypadki są niezwykle rzadkie i zazwyczaj dotyczą wyjątkowo trudnych sytuacji.

Nieważne rozwiązanie umowy o pracę z powodu choroby pracownika w Niemczech 

Niewłaściwa forma lub brak dbałości o szczegóły przy wypowiedzeniu umowy o pracę z powodu choroby, może skutkować tym, że takie rozwiązanie jest prawnie nieważne. Przykładem jest sytuacja, gdy pracodawca przekazuje wypowiedzenie ustnie lub drogą elektroniczną zamiast w formie pisemnej. Również błędny okres wypowiedzenia lub niedotrzymanie terminu może prowadzić do utraty ważności dokumentu. Kolejną przyczyną braku skuteczności wypowiedzenia jest także brak prawidłowego podpisu, czy to własnoręcznego, czy kwalifikowanego elektronicznego. 

Dodatkowo, jeśli w firmie działa rada zakładowa i nie została ona poinformowana lub nie wyraziła zgody na zwolnienie, wypowiedzenie może zostać uznane za nieważne. Podobnie, szczególna ochrona przysługuje kobietom w ciąży, członkom rady zakładowej oraz osobom na urlopie rodzicielskim, co oznacza, że bez odpowiednich procedur ich zwolnienie może być nieskuteczne.

Obrona pracownika przed zwolnieniem z pracy z powodu choroby 

W sytuacji, gdy pracownik uznaje wypowiedzenie z powodu choroby za nieuzasadnione, powinien podjąć kilka kroków. Przede wszystkim warto dokładnie sprawdzić formalną poprawność wypowiedzenia - musi ono być podpisane przez osobę upoważnioną i zawierać prawidłowy okres wypowiedzenia. 

Należy również zebrać wszelką dokumentację medyczną związaną z chorobą lub wypadkiem, która może posłużyć jako dowód w sądzie. Warto także rozważyć wykupienie ubezpieczenia ochrony prawnej, aby zabezpieczyć się finansowo na wypadek długotrwałych sporów prawnych.

Przed skierowaniem sprawy do sądu, warto spróbować rozwiązać konflikt polubownie, rozmawiając z pracodawcą. Osiągnięcie porozumienia może okazać się korzystne dla obu stron. 

Ostatecznie, jeśli rozmowa z pracodawcą nie przyniesie rezultatów, kluczowym krokiem jest złożenie pozwu do sądu pracy w odpowiednim terminie. Pracownik ma na to trzy tygodnie od otrzymania wypowiedzenia. Przekroczenie tego terminu oznacza, że zwolnienie uznaje się za skuteczne.

Obserwuj MyPolacy.de na Facebooku, Instagramie, Threads, YouTube i X (dawniej Twitter).

Masz temat, który może nas zainteresować lub chcesz się podzielić z nami informacjami? Napisz do nas maila na adres redakcja@mypolacy.de. 

Wróć na stronę główną MyPolacy.de.

Zdjęcie: Depositphotos.com, autor: santiaga
Źródło: factorialhr.de, personio.de