Rozwód w Niemczech. Ile kosztuje? Jakie są opłaty i kto je pokrywa?

Fortuna 65-letniego założyciela Microsoftu to ponad 130 miliardów dolarów, według magazynu Forbes. Tym samym rozwód ten jest jeszcze droższy niż w przypadku założyciela Amazona Jeffa Bezosa, golfisty Tigera Woodsa czy Królowej Popu Madonny. Biorąc pod uwagę koszty rozwodu, warto zastanowić się nad tym, czy to w ogóle ma sens. 

Ile kosztuje rozwód?

W większości przypadków małżeństwa chcą wydać jak najmniej pieniędzy na rozwód i jak najszybciej wejść na nową drogę życia, już bez współmałżonka. Czasami jednak zranione uczucia, gniew i emocje sprawiają, że koszty rozwodu zwykłych konsumentów sięgają kwot pięciocyfrowych. W sumie niektórzy wydają znacznie więcej na rozwód, niż jako zakochana para na wymarzony ślub. Koszty powstające w związku z rozwodem to zazwyczaj koszty sądowe i koszty pozasądowe.

Koszty postępowania sądowego

W Niemczech do prawnie wiążącego rozwodu zawsze wymagany jest sąd i prawnik. Oznacza to, że osoby decydujące się na rozwód ponoszą dwa rodzaje kosztów:

• koszty sądowe,
• opłaty prawne.

Całkowite koszty procesu są zasadniczo oparte na wartości procesu. Oblicza się ją z łącznego dochodu netto małżonków. Dodatkowo dodaje się 5% za wartość nieruchomości wspólnych. 

Przykładowe obliczenia kosztów rozwodu

Przykład I (wartość procesu 3000 euro)

Przy ustalonej przez sąd wartości procesowej wynoszącej 3000 euro, łączne koszty wynoszą:

• Sporny rozwód to koszt około 1600 euro. Koszty składają się z opłat sądowych na mocy ustawy o opłatach sądowych w sprawach rodzinnych (FamGKG) oraz opłat adwokackich dla dwóch prawników, na mocy ustawy o wynagrodzeniach prawników (RVG). 
• Jeśli małżonkowie rozwodzą się polubownie z tą samą wartością proceduralną, całkowite koszty wynoszą tylko około 920 euro, ponieważ płaci tylko jeden prawnik.

Tym samym polubowny rozwód jest praktycznie dwa razy tańszy. 

Przykład II (wartość procesu 80 000 euro)

Przy ustalonej przez sąd wartości proceduralnej wynoszącej 80 000 euro, łączne koszty wynoszą:

• sporny rozwód 10 506,26 euro.
• w przypadku rozwodu polubownego płaci się tylko 6 118,13 euro o tej samej wartości procesowej, ponieważ płaci się tylko jednemu prawnikowi.

Warto dodać, że do obliczenia wartości procesowej przyjmuje się dzień złożenia pierwszego wniosku. Jeżeli dochód zmieni się między złożeniem wniosku o rozwód a datą rozwodu, wartość procesowa pozostaje.

Podział kosztów sądowych

Koszty sądowe są podzielone 50/50, co oznacza, że oboje małżonków musi zapłacić. Zaliczka na poczet kosztów sądowych, którą wnioskodawca już z góry zapłacił, zostanie później potrącona i może otrzymać zwrot. W sytuacji, gdy w sądzie pojawią się dodatkowe koszty, to także ponoszą je obie osoby. 

Kto pokrywa jakie koszty prawne rozwodu?

Koszty sądowe są podzielone 50/50. Zaliczka na poczet kosztów sądowych, którą wnioskodawca już z góry zapłacił, zostanie później potrącona i może otrzymać zwrot. Jeśli małżonkowie kłócą się w sądzie na jakiś temat z dodatkowymi kosztami, zwykle ponoszą je oboje małżonkowie.

Koszty pozasądowe

Opłaty prawne za czynności pozasądowe zależą od danej kancelarii. Małżonkowie mogą tutaj na nie wpłynąć. Dobrym rozwiązaniem jest zwrócenie się do kancelarii o niezobowiązujący kosztorys. 

Opłaty prawne ze strony prawnika

W większości przypadków pary małżeńskie również potrzebują swojego prawnika poza sądem. Chodzi tutaj o sytuację, w której pojawiają się pytania do prawnika. W praktyce im częściej trzeba wzywać prawnika, tym wyższe są koszty. Wiele osób nie zdaje sobie sprawy z tego, że wszystkie koszty się sumują i później są bardzo wysokie. Nawet przy przeciętnych rozprawach koszty mogą dochodzić do 40 tysięcy euro. Najlepszym rozwiązaniem jest rozwód polubowny. 

Konsultacja wstępna z prawnikiem

Świetnym rozwiązaniem jest konsultacja wstępna z prawnikiem, która kosztuje 190 euro netto. Taka wstępna porada pozwala na omówienie konsekwencji rozwodu i wszystkich kosztów. Przed konsultacją dobrze już wcześniej zapisać sobie wszystkie pytania. Niektórzy klienci spotykają się z kilkoma prawnikami na konsultacjach, aby sprawdzić, czy wszyscy mają taką samą opinię. 

Formalności i dokumenty

Małżonkowie powinni przygotować następujące dokumenty:

• akt małżeństwa lub księga rodzinna,
• ewentualnie umowa małżeńska lub umowa rozwodowa,
• akty urodzenia dzieci,
• umowa o wyrównaniu emerytury, 
• formularz wniosku o pomoc prawną.

Wspólny prawnik - nie ma takiej możliwości

Niektóre pary chcą wynająć jednego prawnika, aby oszczędzić, a tym samym polubownie rozwiązać małżeństwo. Nie ma jednak takiej możliwości, ponieważ prawnik jest w stanie reprezentować w sądzie tylko jedną osobę. Drugi małżonek w takiej sytuacji zawsze jest stroną przeciwną, ponieważ rozwód – nawet pokojowy – jest konfliktem potencjalnie sprzecznych interesów. 

Mediacja 

Za mediację zwykle płaci się w formie stawki godzinowej, która waha się od 80 euro do 500 euro. Jest to opłacalne w sytuacji, gdy mediacja pomoże w uniknięciu rozwodu. W ten sposób można uniknąć kosztownego postępowania sądowego. 

Rzeczoznawca - dodatkowy koszt

W przypadku rozwodów przedsiębiorców, rozwodów we własności lub rozwodów freelancerów posiadających własne biuro lub bazę klientów, wyceny często trzeba zlecać. Rzeczoznawca majątkowy ustala wartość firmy lub wartość nieruchomości i tworzy wycenę. Warto wiedzieć o tym, że rachunek może opiewać zarówno na kwotę setek lub tysięcy euro. 

Rozwód online: czy to dobre rozwiązanie?

Niektórzy chcą zdecydować się na rozwód online. Rzeczywiście po wpisaniu takiej frazy w wyszukiwarkę można znaleźć szybki, niedrogi i nieskomplikowany rozwód online. W rzeczywistości nie ma czegoś takiego nawet we współczesnej erze cyfrowej, ponieważ każdy rozwód odbywa się w sądzie. W przypadku tak zwanego rozwodu online para korzysta wyłącznie z cyfrowych kanałów komunikacji, a nie z pocztowych lub osobistych kanałów komunikacji. Jednocześnie jednak spotkania rozwodowe odbywają się w sądzie, a nie za pośrednictwem wideokonferencji. Rozwód online zresztą wcale nie jest tańszy ze względu na honoraria prawników, które nie są uregulowane w sposób prawny. W praktyce więc złożenie dokumentów rozwodowych w kancelarii prawnej przez Internet nie pozwoli wcale na zaoszczędzenie pieniędzy. Znacznie lepszym rozwiązaniem jest kontakt bezpośredni z prawnikiem. 

Źródło: biallo.de / Zdjęcie: depositphotos.com, autor: AndreyPopov