Ubezpieczenie zdrowotne w Niemczech: Po co, jakie składki i co, gdy go nie ma?

Obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne 

Za Odrą istnieje wymóg posiadania ubezpieczenia zdrowotnego, który dotyczy każdego mieszkańca kraju, bez względu na wiek, status zatrudnienia czy sytuację życiową. Obywatele mogą być objęci różnymi formami ubezpieczenia – od obowiązkowego, ustawowego ubezpieczenia zdrowotnego po prywatne polisy ubezpieczeniowe. Wybór odpowiedniego rodzaju ubezpieczenia zdrowotnego zależy od indywidualnych okoliczności, takich jak rodzaj pracy, status zawodowy czy kondycja rodziny. To system, który gwarantuje każdej osobie dostęp do opieki zdrowotnej, niezależnie od jej sytuacji osobistej.

Kto podlega pod obowiązkowe ubezpieczenie ustawowe w Niemczech? 

Do ustawowego ubezpieczenia zdrowotnego w Niemczech zaliczają się przede wszystkim pracownicy, których zarobki nie przekraczają 5775 euro brutto miesięcznie, co w skali roku daje 69 300 euro (dane na rok 2024). W kalkulację kwalifikującego się dochodu wlicza się również takie świadczenia jak premie świąteczne i wakacyjne.

Poza pracownikami, istnieje kilka innych grup, które według Kodeksu Ubezpieczeń Społecznych są automatycznie objęte ustawowym ubezpieczeniem zdrowotnym (GKV). Są to między innymi:

- Emeryci, którzy przez co najmniej 90% czasu drugiej połowy swojego życia zawodowego byli ubezpieczeni w ramach GKV.

- Praktykanci, studenci oraz stażyści odbywający obowiązkowe staże.

- Osoby otrzymujące zasiłek dla Alg I.

- Artyści i publicyści, którzy są objęci ustawowym ubezpieczeniem społecznym artystów. 

- Osoby, które nie mają innego prawa do ubezpieczenia na wypadek choroby i ostatnio były objęte ustawowym ubezpieczeniem zdrowotnym.

Co pokrywa ustawowe ubezpieczenie zdrowotne w Niemczech? 

Ustawowe ubezpieczenie zdrowotne w Niemczech gwarantuje szeroki zakres usług medycznych, które są określone przez prawo. Do podstawowych świadczeń należą:

1. Leczenie lekarskie, stomatologiczne i psychoterapeutyczne, które zapewnia dostęp do szerokiego spektrum specjalistów medycznych.

2. Dostawa leków, bandaży oraz różnych środków pomocniczych i leczniczych, co jest kluczowe w leczeniu i rehabilitacji.

3. Opieka domowa, umożliwiająca pacjentom otrzymywanie niezbędnej opieki w komfortowych warunkach domowych.

4. Leczenie szpitalne, zapewniające wsparcie w przypadku poważniejszych stanów zdrowotnych wymagających hospitalizacji.

5. Usługi rehabilitacji medycznej, które są niezbędne do odzyskania sprawności po urazach lub operacjach.

Ponadto, różne ustawowe towarzystwa ubezpieczeniowe oferują dodatkowe usługi, które mogą się od siebie różnić. Te dodatkowe świadczenia mogą obejmować na przykład pokrycie kosztów alternatywnych metod leczenia, szczepień podróżnych czy programów edukacyjnych dla pacjentów. Dzięki temu każdy ubezpieczony może znaleźć plan, który najlepiej odpowiada jego indywidualnym potrzebom zdrowotnym i preferencjom.

Wysokość składek odprowadzanych na obowiązkowe ubezpieczenie

Składki na ubezpieczenie zdrowotne w Niemczech kalkulowane są jako procent od dochodu podlegającego opłatom. Osoby objęte obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym mają wliczane w dochód zarówno wynagrodzenie, jak i emeryturę z ustawowego ubezpieczenia emerytalnego, a także dochody z samozatrudnienia.

Osoby, które dobrowolnie zdecydowały się na ustawowe ubezpieczenie zdrowotne, muszą uwzględnić w swoim dochodzie szerszy zakres źródeł przychodów, w tym na przykład dochody kapitałowe oraz z najmu i leasingu.

Istnieje również coś, co nazywa się limitem wymiaru składek – maksymalną kwotą dochodu, od której naliczane są składki. Dla osób zarówno objętych ubezpieczeniem obowiązkowym, jak i dobrowolnym, dochody są brane pod uwagę tylko do tego limitu.

Co ważne, istnieje minimalna składka, którą muszą płacić osoby posiadające ustawowe ubezpieczenie zdrowotne. Jest to ustalone na podstawie minimalnego dochodu w wysokości 1178,33 euro miesięcznie. 

Składka ubezpieczeniowa jest obliczana na podstawie dochodów osoby ubezpieczonej. Ogólna stawka składki w Niemczech wynosi 14,6% dla osób uprawnionych do zasiłku chorobowego, natomiast osoby bez prawa do zasiłku chorobowego płacą 14%. Jednakże, w praktyce całkowita stawka składki często przekracza 15%. Dzieje się tak, ponieważ kasy chorych mają prawo pobierać dodatkową składkę, co zwiększa całkowity koszt ubezpieczenia.

Zwolnienie z obowiązkowego ubezpieczenia w Niemczech 

Istnieje możliwość zwolnienia z obowiązku ustawowego ubezpieczenia zdrowotnego w Niemczech, ale istnieją pewne warunki i procedury, które należy spełnić. Po przystąpieniu do obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego, każda ubezpieczona osoba ma trzy miesiące na złożenie wniosku o zwolnienie z obowiązku podlegania pod to świadczenie, pod warunkiem, że posiada prywatne ubezpieczenie zdrowotne.

Aby złożyć wniosek o zwolnienie, należy skontaktować się z kasą chorych. Istnieje kilka grup osób, które mogą ubiegać się o zwolnienie z obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego:

1. Bezrobotni, którzy przez ostatnie pięć lat przed rozpoczęciem pobierania świadczeń byli prywatnie ubezpieczeni.

2. Pracownicy, którzy przekroczyli roczny limit wynagrodzeń, który jest corocznie aktualizowany. Jeśli ich wynagrodzenie nie wzrasta wraz z limitem, mogą oni przejść na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne.

3. Osoby pracujące w niepełnym wymiarze godzin podczas urlopu rodzicielskiego.

4. Studenci na początku studiów.

5. Emeryci przechodzący na emeryturę.

6. Osoby, które skróciły normalny tygodniowy czas pracy, aby móc opiekować się rodziną.

7. Pracownicy zatrudnieni w niepełnym wymiarze czasu pracy, którzy zarabialiby powyżej obowiązkowego limitu ubezpieczenia, gdyby pracowali na pełen etat.

Prawo do prywatnego ubezpieczenia zdrowotnego w Niemczech 

Obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne w ramach niemieckiego systemu ustawowego ubezpieczenia zdrowotnego (GKV) stanowi fundament zapewnienia powszechnej opieki zdrowotnej. Bycie objętym tym systemem oznacza konieczność posiadania ubezpieczenia zdrowotnego z jednego z ustawowych towarzystw ubezpieczeniowych. Chociaż istnieje możliwość wyboru konkretnego dostawcy, możliwość przejścia na prywatne ubezpieczenie zdrowotne jest ograniczona i zależna od spełnienia określonych warunków.

Kluczowym elementem decydującym o możliwości skorzystania z prywatnego ubezpieczenia zdrowotnego jest tzw. roczny limit wynagrodzeń, znany również jako limit ubezpieczenia obowiązkowego. Oznacza to, że tylko osoby zarabiające powyżej ustalonego progu mogą wybrać opcję ubezpieczenia prywatnego zamiast obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego. W roku 2024 ten limit wynosi 5775 euro brutto miesięcznie, co przekłada się na 69 300 euro brutto rocznie. Przekroczenie tego progu otwiera drogę do opcji ubezpieczenia prywatnego, co może być atrakcyjne dla osób o wyższych dochodach.

Brak ustawowego ubezpieczenia w Niemczech 

Brak posiadania ubezpieczenia zdrowotnego w Niemczech nie jest traktowane jako przestępstwo, ale może prowadzić do poważnych konsekwencji finansowych. Nawet jeśli przez lata osoba pracująca w Niemczech nie korzystała z opieki medycznej i nie była ubezpieczona, będzie zobowiązana do pokrycia zaległych składek. 

Każda osoba, która nigdy nie była ubezpieczona, zostanie automatycznie przydzielona do jednego z dwóch systemów. Osoby samozatrudnione, freelancerzy oraz urzędnicy zazwyczaj zostają przydzieleni do prywatnego ubezpieczenia zdrowotnego, podczas gdy pracownicy zatrudnieni na etacie są objęci ustawowym ubezpieczeniem zdrowotnym. Jeśli osoba wykonuje więcej niż jedną pracę, do ustalenia przynależności do funduszu prywatnego lub ustawowego brane jest pod uwagę główne miejsce zatrudnienia.

Obserwuj MyPolacy.de na Facebooku, Instagramie, Threads, YouTube i Twitterze. 

Masz temat który może nas zainteresować lub chcesz się podzielić z nami informacjami? Napisz do nas maila na adres redakcja@mypolacy.de. 

Wróć na stronę główną MyPolacy.de. 

Źródło: t-online.de
Zdjęcie: Depositphotos.com, autor: ArturVerkhovetskiy