W tej sytuacji uważaj. Możesz stać się celem nieuczciwego pracodawcy

Innymi źródłami praw i obowiązków mogą być zwyczaj zakładowy (betriebliche Übung), porozumienie zakładowe (Betriebsvereinbarung), umowa zbiorowa (Tarifvertrag) oraz ogłoszenie ogólnego obowiązywania (Allgemeinverbindlichkeitserklärung).

Forma

Do zawarcia umowy o pracę nie jest konieczne zachowanie jakiejś formy. Umowa o pracę może być ustna, pisemna lub dorozumiana. Jeżeli pracobiorca rozpocznie pracę u pracodawcy bez żadnych dalszych uzgodnień a pracodawca dopiero po pewnym czasie zaoferuje pisemną umowę, z której treścią pracobiorca się nie zgodzi, to nie znaczy to, że pomiędzy stronami nie ma stosunku pracy. Obowiązuje dorozumiana umowa o pracę, której treść wynika bezpośrednio z ustaw prawa pracy oraz orzecznictwa sądów pracy. Oczywiście w interesie pracobiorcy jest, aby zawrzeć umowę na piśmie, która reguluje wszystkie kwestie, które w przyszłości mogą być sporne. Mimo tego niemieckie prawo pracy nie daje pracobiorcy prawa do umowy na piśmie. Daje mu natomiast prawo do pisemnego potwierdzenia warunków stosunku pracy w ciągu miesiąca od rozpoczęcia stosunku pracy. Jeżeli pracobiorca poniesie szkodę ze względu na to, że pracodawca nie wywiąże się z tego obowiązku w terminie, to pracobiorca ma prawo do odszkodowania.

Treść umowy o pracę

Regulacje w umowie o pracę nie mogą być sprzeczne z normami imperatywnymi ustaw prawa pracy. Poza tym strony mają daleko idącą możliwość kształtowania treści umowy według ich uznania. Z reguły pracodawca formułuje treść umowy a pracobiorca ją ewentualnie negocjuje poszczególne zapisy. Regulacje, które większość umów o pracę powinny zawierać, to:

- strony umowy,

- rozpoczęcie, czas trwania oraz zakończenie stosunku pracy, przykładowo: czas określony trwania umowy, okres próbny, terminy wypowiedzenia,

- opis pracy pracobiorcy,

- czas pracy, nadgodziny,

- urlop,

- wynagrodzenie, dodatki, gratyfikacje, inne świadczenia,

- dodatkowe obowiązki,

- odniesienie do obowiązujących umów zbiorowych,

- kary umowne,

- możliwość wykonywania dodatkowego zawodu,

- terminy dochodzenia roszczeń.

Obowiązki przy zawieraniu umowy o pracę i z niej wynikające

Pracobiorca musi przedstawić dokumenty i informacje, które umożliwią pracodawcy lub jego księgowemu zgłoszenia stosunku pracy do kas socjalnych i urzędu skarbowego. Do tych informacji należą numery podatkowe (Steuernummer, Identifikationsnummer) i stosunki rodzinne (współmałżonek, dzieci), aby pracodawca mógł przydzielić pracobiorcy odpowiednią klasę podatkową podatku od wynagrodzenia (Lohnsteuerklasse). Istotną informacją jest też numer socjalny (Sozialversicherungsnummer) oraz kasa chorych, w której pracobiorca jest ubezpieczony.

Pracodawca z drugiej strony musi pracobiorcy przedstawić dowody na to, że dokonał odpowiednich zgłoszeń (Meldebescheinigung), zatem praca nie jest pracą na czarno. Pracodawca musi też co miesiąc przedstawić pracobiorcy rozliczenia odprowadzonych podatków i składek do kas socjalnych, potocznie zwane paskami (Brutto-Netto-Abrechnung). Po zakończeniu roku kalendarzowego pracodawca musi też przedstawić pracobiorcy do końca lutego następnego roku rozliczenie roczne, potrzebne do złożenia oświadczenia PITu (Lohnsteuerbescheinigung). Jeżeli w tym rozliczeniu są uwzględnione ulgi, przykładowo za delegacje, to pracodawca musi też dołączyć obliczenie tych ulg. A jeżeli pracodawca dla pracownika delegowanego nie odprowadzał składek do kas socjalnych w Niemczech, tylko przykładowo w Polsce, to musi też dołączyć zestawienie zapłaconych składek do ZUS.

Pomoc adwokata

Przy negocjowaniu regulacji umowy o pracę pracobiorca może posłużyć się adwokatem jako pełnomocnikiem, który będzie jego interesy reprezentował wobec przyszłego pracodawcy. Ma to szczególnie wtedy sens, jeżeli umowa jest długa i skomplikowana a rodzaj pracy wymaga wyższych kwalifikacji. Ale też w innych przypadkach może się opłacać, aby prawnik sprawdził, czy umowa o pracę nie zawiera jakiś niemiłych niespodzianek. Uczciwy pracodawca z reguły nie będzie mieć nic przeciwko temu, aby pracobiorca wziął przed podpisaniem wzór umowy o pracę i omówił ją ze swoim adwokatem. Jeżeli przyszły pracodawca nie będzie chciał się na to zgodzić, to prawdopodobnie nie mamy do czynienia z uczciwym pracodawcą.

Zdjęcie: pixabay.com, autor: Free-Photos