„Wanda, która chciała Niemca”

 „Wanda, która chciała Niemca”

Istnieją takie tematy, o których wydaje nam się, że wiemy wszystko. O miłości dwojga ludzi, wzajemnej inspiracji, szczęściu, najcudowniejszym uczuciu, które czasami sprawia, że jesteśmy gotowi do najbardziej zdumiewających czynów i w końcu chęć zalegalizowania związku – małżeństwo. Niby to takie proste, a jednocześnie skomplikowane, jak wszystko w życiu. Kategorią, która w dobie masowych migracji staje się ważna, są małżeństwa binacjonalne, czyli małżeństwa mieszane takie jak polsko-niemieckie. Czy taki związek ma szanse na przetrwanie?

O miłości, małżeństwach i trudnych sprawach polsko-niemieckich pisze profesor Piotr Roguski w swojej najnowszej książce „(Nie) poszła za Niemca.” To opowieść historyczno-literacka o dziejach miłości małżeństw polsko-niemieckich na przestrzeni wieków. Historiach prawdziwych, które pisało życie, jak i fikcyjnych, wymyślonych przez literatów. Trudnych, pogmatwanych, pękniętych, bolesnych, rzadko szczęśliwych – jak zmienne i dramatyczne, pełne napięć, konfliktów, uprzedzeń, dramatów czy wręcz tragedii ludzkich są wielowiekowe stosunki polsko-niemieckie.

W latach 60 i 70 XX wieku zawierano około 200-300 małżeństw polsko-niemieckich rocznie. W 1996 było ich już 6000. Aktualnie co dziewiąte małżeństwo zawarte w Niemczech ma charakter binacjonalny. Najczęściej spotykane małżeństwa są niemiecko-tureckie, niemiecko-włoskie i niemiecko-polskie. Książka podzielona została na 15 rozdziałów. Począwszy od „Wandy, co nie chciała Niemca”, poprzez miłość w czasie II wojny światowej i okupacji, aż po „Współczesną Wandę, czyli niemiecki portret młodej Polki oraz „nową wojnę niemiecko-polską (o dzieci)”.

Autor starał się znaleźć inne powody niż osobiste, dla których obie strony akceptowały lub negowały związek małżeński. Małżeństwa mieszane, w tym polsko-niemieckie, należą do grupy o podwyższonym stopniu ryzyka. Wielowiekowe doświadczenia we wzajemnych stosunkach, zwłaszcza silnie negatywne stereotypy, ciążą nad rodzącym się uczuciem. Zakochani od pierwszego dnia konfrontowani są z pytaniami, które z miłością teoretycznie nie mają nic wspólnego, a jednak… Muszą sobie i otoczeniu wyjaśnić, dlaczego właśnie ona („ta Polka”), dlaczego właśnie on („ten Niemiec”), jakby nie było innych partnerów (partnerek) w ramach tej samej nacji! Te pytania padały „od zawsze”. Zadawali je rodzice, krewni, znajomi, przyjaciele i wrogowie w domach niemieckich i polskich.

Piotr Roguski – autor książki, historyk literatury, badacz literackich związków polsko-niemieckich, poeta; emerytowany profesor w Instytucie Slawistyki Uniwersytetu Kolońskiego i Akademii Humanistycznej im. A. Gieysztora w Pułtusku. Były przewodniczący zarządu Międzywydziałowego Centrum Badań Niemcoznawczych Akademii Humanistycznej w Pułtusku – na swoim konacie ma wiele publikacji dotyczących polsko-niemieckich tematów  – w swojej najnowszej książce porusza temat, o bardzo ważnym zagadnieniu.

Czy wchodząc w koligacje z innymi nacjami, utracimy własną narodowość? Czy będziemy dalej Polakami? Zapraszam do lektury i dyskusji.

Moni M.