Zadłużenie w Niemczech i konfiskata samochodu. Kiedy jest dozwolona przez prawo?

To właśnie auta mogą mieć wysoką wartość, a tym samym wierzyciele mogą w prosty i szybki sposób odzyskać całość lub część długu. Zgodnie z obowiązującym prawodawstwem nikt nie może jednak przyjść do domu dłużnika i zabrać jego samochodu bez podania przyczyny. Komornik musi posiadać odpowiednią legitymację i tzw. tytuł egzekucyjny, który jest przyznawany w ramach wyroku lub tytułu wykonawczego - inaczej musi dostarczyć tytuł egzekucyjny dłużnikowi, a dopiero później może wystąpić o zajęcie samochodu do sądu zgodnie z § 753 ust. 1 ZPO. Oznacza to, że zajęcie nie następuje automatycznie po wydaniu wyroku.

Kiedy samochód może zostać skonfiskowany w Niemczech?

Samochód musi być własnością dłużnika. Oznacza to, że auto nie może zostać zajęte przez komornika, jeśli:

• samochód należy do leasingodawcy, a więc podpisana została umowa leasingu,
• pojazd należy do partnera, żony, męża, innej osoby,
• samochód jest dzielony ze współmałżonkiem. 

W przypadku dwóch ostatnich punktów, komornik wciąż może próbować skonfiskować pojazd, jednak dłużnik może podjąć wobec niego odpowiednie kroki prawne. 

Czasami samochód jest warty więcej niż dług

W niektórych przypadkach auto ma wyższą wartość niż dług. Przykładowo, gdy pojazd na dzień dzisiejszy można sprzedać za 35 tysięcy euro, a długi to tylko 2 tysiące euro, to samochód może być wzięty pod zastaw. Czasami komornik decyduje się na konfiskatę auta, ponieważ nie ma innych przedmiotów, ani środków finansowych u dłużnika.

Jeśli samochód służy do pracy - co wtedy? 

Przeszkodą w konfiskacie auta jest sytuacja, gdy dłużnik potrzebuje samochodu ze względu na swoje obowiązki zawodowe (§ 811 ust. 1 nr 1 ZPO). Pojazd może zostać zajęty, jeśli nie ma innego środka transportu, na przykład komunikacji miejskiej lub roweru. Z drugiej strony nowy wyrok Sądu Rejonowego w Baden-Baden (Az: 3 T 28/21) pokazał, że konfiskata auta nie jest taka prosta. W analizowanym przez sąd przypadku samochód był środkiem pozwalającym na prowadzenie skromnego i odpowiadającego godności ludzkiej życia. Tym samym sąd odmówił zajęcia samochodu, chociaż do miejsca pracy można było dotrzeć rowerem lub komunikacją miejską. Wyrok wskazał na to, że podstawą egzystencji ekonomicznej rodziny jest zatrudnienie dłużnika, a nie mógłby on kontynuować pracy w pełnym wymiarze godzin, bez posiadania samochodu. Nie wiadomo jednak, czy ten wyrok znajdzie zastosowanie także w innych tego typu sprawach. Zgodnie z przepisami (BT-Drs. 19/27636) rodzaj zatrudnienia nie powinien być zróżnicowany, a decydujące jest to, czy dany przedmiot jest rzeczywiście potrzebny do pracy zarobkowej. Przykładowo osoba pracująca zdalnie musi posiadać komputer, ale niekoniecznie laptop wysokiej jakości w najlepszej wersji. Nawet jeśli wyrok nie znajdzie zastosowania w innych sprawach, to pokazuje, że wiele zależy od indywidualnego przypadku, a każda osoba poszkodowana powinna skontaktować się z prawnikiem i dowiedzieć się, czy może uchronić swój samochód przed konfiskatą. 

Samochód konieczny ze względów zdrowotnych

W sytuacji, gdy dłużnik lub inny członek rodziny, potrzebuje auta ze względów zdrowotnych, to pojazd jest chroniony przed zajęciem komorniczym. Przykładowo, jeśli dłużnik musi być poddawany dializie co tydzień i może dotrzeć do lekarza autem, to pojazd nie może zostać skonfiskowany. Z drugiej strony wierzyciel może zażądać wymiany auta na tańszy model. Dobrym rozwiązaniem jest rozmowa z komornikiem i ustalenie płatności w ratach. W ten sposób wierzyciel ma większe szanse na odzyskanie zaległego długu, a koszty postępowania są zmniejszone. 

Źródło: gegen-hartz.de / Zdjęcie: depositphotos.com, autor: llcv