Zasiłek Mutterschaftsgeld. Komu przysługuje, na jakich zasadach i w jakiej wysokości
Nadchodzące macierzyństwo dla wielu pracujących kobiet w Niemczech stanowi dosyć emocjonalny okres w życiu szczególnie, gdy pod uwagę brane jest zdrowie dziecka, przebieg porodu oraz to, jak po wszystkim połączyć opiekę nad dzieckiem z dotychczasowym życiem zawodowym. Niemiecki system oferuje wsparcie w tym czasie, którym jest zasiłek macierzyński znany jako Mutterschaftsgeld.
Kto może otrzymać w Niemczech Mutterschaftsgeld?
Kryteria przyznania zasiłku macierzyńskiego Mutterschaftsgeld zależą od indywidualnych okoliczności. Przede wszystkim, przysługuje on tym kobietom, które były zatrudnione i objęte obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym na sześć tygodni przed terminem porodu. Wartość Mutterschaftsgeld może sięgnąć do 13 euro dziennie, a kobiety z prywatnym ubezpieczeniem zdrowotnym również mogą ubiegać się o to wsparcie zgodnie z § 24i SGB V. Proces uzyskania zasiłku wymaga kontaktu z ubezpieczycielem zdrowotnym, a pracodawca może dodatkowo uzupełnić wsparcie do poziomu netto poprzedniego wynagrodzenia.
Pracują matka posiadająca ubezpieczenie prywatne
Sytuacja aktywnych zawodowo kobiet posiadających ubezpieczenie prywatne, różni się od tych objętych ustawowym systemem ubezpieczeń. Kobiety posiadające prywatne ubezpieczenie zdrowotne nie mogą liczyć na regularne wypłacanie pieniędzy z Mutterschaftsgeld. Zamiast tego, przewidziana jest jednorazowa wypłata z Federalnego Urzędu Ubezpieczeń Społecznych (BAS), wynosząca do 210 euro.
Dodatkowo obowiązkiem pracodawcy, jest opłacanie odpowiedniej składki na ubezpieczenie. Dla kobiety pracującej ubezpieczonej prywatnie, oznacza to otrzymywanie wynagrodzenia netto w okresie urlopu macierzyńskiego, pomniejszonego jednak o kwotę 13 euro za każdy dzień roboczy.
Mutterschaftsgeld i praca dorywcza lub na minijob
W dzisiejszych czasach wiele matek łączy obowiązki rodzicielskie z pracą, niekoniecznie opartą o pełny etat. Dla tych kobiet, które posiadają prywatne lub rodzinne ubezpieczenie zdrowotne i wykonują swoje obowiązki w oparciu o minijob, istnieje możliwość ubiegania się o zasiłek Mutterschaftsgeld w ramach Federalnego Urzędu Ubezpieczeń Społecznych (BAS). Warto zaznaczyć, że w tym przypadku pracująca matka może liczyć na jednorazową wypłatę przysługującą w ramach Mutterschaftsgeld w wysokości 210 euro.
Jednakże sytuacja ta jest nieco inna dla kobiet pracujących dorywczo, które podlegają pod Krankenkasse (ustawową kasę chorych). W ich przypadku, wniosek o zasiłek Mutterschaftsgeld składa się do Krankenkasse, a nie do Federalnego Urzędu Ubezpieczeń Społecznych (Bundesamt für Soziale Sicherung). W takiej sytuacji maksymalna kwota zasiłku wynosi 13 euro dziennie, co oznacza, że miesięcznie można otrzymać maksymalnie 390 euro.
Niezależnie od statusu ubezpieczeniowego, matki mają także prawo do wsparcia finansowego ze strony pracodawcy, pod warunkiem, że ich zarobki przed urlopem macierzyńskim przekroczyły 390 euro netto miesięcznie. Na przykład, jeśli wynagrodzenie netto wynosiło 450 euro, pracodawca wypłaci dodatkową dotację w wysokości 60 euro. Dzięki temu pokrywa różnicę pomiędzy wynagrodzeniem netto a zasiłkiem Mutterschaftsgeld, przysługującym z ustawowego ubezpieczenia zdrowotnego.
Matka dziecka pracująca na własny rachunek
Matka dziecka będąca osobą samozatrudnioną, na własnej Gewerbie i posiadająca ubezpieczenie prywatne, nie może liczyć na Mutterschaftsgeld. Istnieje jednak alternatywa w postaci prywatnego ubezpieczenia chorobowego, które może okazać się pomocne. Od lutego 2017 roku, kobiety prowadzące własną działalność gospodarczą w Niemczech i posiadające taką polisę, mogą korzystać z dziennego zasiłku chorobowego. Warunkiem jego otrzymania jest wcześniejsze uzgodnienie z ubezpieczycielem prawa do tego zasiłku. Jego wysokość dla samozatrudnionych kobiet jest równoważna z zasiłkiem chorobowym i wynosi 70 procent regularnych dochodów pochodzących z wykonywanej pracy na własnej działalności.
Oprócz tego, od stycznia 2019 roku wprowadzono korzystną zmianę dla samozatrudnionych matek, które korzystają z dobrowolnego ubezpieczenia. Okazuje się, że nie muszą one płacić minimalnych składek na ubezpieczenie zdrowotne z tytułu Mutterschaftsgeld , jeśli w danym okresie nie wykazują dochodów z pracy. Nowelizacja ta wynika z przepisów ustawy o wsparciu dla osób objętych ubezpieczeniem zdrowotnym GKV (art. 224 ust. 1 SGB V).
Wysokość zasiłku Mutterschaftsgeld w Niemczech
Wysokość zasiłku Mutterschaftsgeld w Niemczech, uwzględniającego także składkę pracodawcy, opiera się na średnim wynagrodzeniu netto z ostatnich trzech pełnych miesięcy kalendarzowych (zgodnie z § 20 ust. 1 MuSchG). Ważne jest, aby nie uwzględniać w tym wyliczeniu pieniędzy wypłacanych jako premie.
Podstawą obliczenia wysokości zasiłku Mutterschaftsgeld jest średnie wynagrodzenie netto z ostatnich trzech miesięcy. Zasiłek ten, wypłacany jest przez instytucje ubezpieczeniowe i może wynosić maksymalnie 13 euro za każdy dzień kalendarzowy. Dlatego jeśli dziennie zarobki przekraczają tę kwotę, czyli 390 euro miesięcznie, pracodawca jest zobowiązany do wypłacenia różnicy jako dodatkowego wsparcia dla Mutterschaftsgeld (zgodnie z § 20 MuSchG). Zazwyczaj jest to wyższy procentowy udział od osiąganych zarobków. Suma tych dwóch płatności odpowiada miesięcznemu wynagrodzeniu netto. W przypadku zarobków poniżej 390 euro netto miesięcznie, zasiłek Mutterschaftsgeld z ubezpieczenia zdrowotnego będzie niższy.
Przykładowo: Jeśli pracownica zarobiła 2750 euro brutto w ciągu ostatnich trzech miesięcy przed rozpoczęciem urlopu macierzyńskiego, a jej średnie wynagrodzenie netto wynosi 1776 euro miesięcznie, można obliczyć średnie wynagrodzenie netto na dzień kalendarzowy: (1776 euro x 3 miesiące) / 90 dni. To oznacza, że jej dziennie wynagrodzenie netto wynosi 59,20 euro. W trakcie urlopu macierzyńskiego pracownica otrzymuje codziennie 59,20 euro, w tym 13 euro od kasy chorych jako zasiłek Mutterschaftsgeldi oraz 46,20 euro od pracodawcy jako dodatek.
Obliczenia związane z Mutterschaftsgeld opierają się na podatku od wynagrodzeń z trzech ostatnich miesięcy rozliczeniowych przed rozpoczęciem urlopu macierzyńskiego, zgodnie z § 20 ust. 1 MuSchG. Oznacza to, że nawet jeśli w trakcie urlopu rodzicielskiego matka zmieni swoją kategorię podatkową, to składka pracodawcy nadal będzie naliczana na podstawie wynagrodzenia obliczonego z uwzględnieniem stawek podatkowych obowiązujących przed rozpoczęciem urlopu macierzyńskiego.
Jeśli zdarzy się, że pracodawca oblicza wsparcie dla pracownicy, biorąc pod uwagę aktualną kategorię podatkową, warto zwrócić mu uwagę, że powinien uwzględnić kategorię podatkową, która obowiązywała w okresie, do którego odnosi się obliczenie. Zmiana grupy podatkowej nie jest trwałą zmianą wynagrodzenia i nie ma wpływu na obliczenia, zgodnie z § 21 ust. 4 MuSchG. Dlatego ważne jest, aby zrozumieć, że podatki odnoszą się do dochodu, a zasiłek Mutterschaftsgeld jest wyliczany na podstawie wynagrodzenia z okresu występującego przed urlopem macierzyńskim.
Jak ubiegać się o zasiłek Mutterschaftsgeld w Niemczech?
Otrzymanie wsparcia finansowego przysługującego z tytułu zasiłku Mutterschaftsgeld w Niemczech wymaga podjęcia kilku kroków i dopełnienia formalności. Pierwszym z nich jest kontakt z właściwą instytucją. W Niemczech wniosek o zasiłek Mutterschaftsgeld można złożyć w dwóch miejscach. Pierwsze to kasa chorych znana jako Krankenkasse (dla osób korzystających z ustawowego ubezpieczenia) do której się należy, a drugie to Federalny Urząd Ubezpieczeń Społecznych (Bundesamt für Soziale Sicherung) przeznaczony dla tych, korzystających z ubezpieczenia prywatnego.
Składanie wniosku o Mutterschaftsgeld w Krankenkasse
W celu złożenia wniosku do kasy chorych (Krankenkasse), niezbędne jest uzyskanie zaświadczenia o przewidywanej dacie urodzenia dziecka. To kluczowy dokument, który należy zdobyć jeszcze przed rozpoczęciem urlopu macierzyńskiego. Najpierw trzeba poprosić swojego lekarza lub położną o wydanie zaświadczenia o przypuszczalnym dniu porodu (Zeugnis über den mutmaßlichen Tag der Entbindung - j. niemiecki). Ten dokument jest dostępny bezpłatnie i można go otrzymać już na siedem tygodni przed planowanym terminem narodzin. Zaświadczenie zawiera dwie kopie - jedną przeznaczoną dla kasy chorych i drugą, którą można dostarczyć pracodawcy.
Następnie, na kopii przeznaczonej dla kasy chorych (Krankenkasse), trzeba wypełnić swoje dane osobowe, numer konta bankowego, informacje o zatrudnieniu oraz pracodawcy. W tym przypadku należy szczególnie pamiętać o dokładności i nie wolno zapomnieć o podpisaniu dokumentu. Następnie trzeba go dostarczyć do kasy chorych.
W kolejnym kroku Krankenkasse skontaktuje się z Twoim pracodawcą i poprosi o informacje dotyczące Twojego wynagrodzenia. Po uzyskaniu tych danych, kasa chorych wypłaci Mutterschaftsgeld i to aż na sześć tygodni przed planowanym terminem porodu.
Po narodzinach dziecka trzeba do kasy chorych dostarczyć akt urodzenia dziecka. Po złożeniu dokumentu, na podane konto bankowe wpłyną pieniądze z Mutterschaftsgeld na kolejne osiem tygodni.
Składanie wniosku o Mutterschaftsgeld w Bundesamt für Soziale Sicherung (BAS)
W pierwszej kolejności trzeba uzyskać zaświadczenie o przewidywanej dacie urodzenia dziecka, które można otrzymać lekarza lub położnej. Należy tutaj pamiętać, że musi być ono wystawione najwcześniej na siedem tygodni przed planowanym terminem porodu i stanowi niezbędny element składania wniosku. Kolejnym krokiem jest uzyskanie zaświadczenia od pracodawcy, potwierdzającego sytuację zatrudnienia.
Wniosek o Mutterschaftsgeld w Bundesamt für Soziale Sicherung, można złożyć online, przesyłając skany wymaganych dokumentów lub tradycyjnie, wysyłając wniosek pocztą. Warto jednak wiedzieć, że wnioski składane pocztą mogą być rozpatrywane nieco dłużej niż te złożone online.
Jeśli chodzi o dotację dla pracodawcy z tytułu ubiegania się o Mutterschaftsgeld, można to zrobić dostarczając pracodawcy zaświadczenie o przewidywanym dniu porodu. Zazwyczaj pieniądze z dotacji otrzymuje się od pracodawcy razem z ostatnim regularnym wynagrodzeniem otrzymanym przed planowanym urlopem macierzyńskim.
Wniosek o zasiłek Mutterschaftsgeld i dotację dla pracodawcy stanowią istotne kroki w procesie przygotowania otrzymania pieniędzy dla pracujących matek z tytułu Mutterschaftsgeld, posiadających prywatne ubezpieczenie.
Przez jaki czas wypłacany jest Mutterschaftsgeld?
Niemieckie kasy chorych (Krankenkasse) mają określone okresy, w których wypłacane są pieniądze z zasiłku Mutterschaftsgeld - zarówno przed, jak i po porodzie, oraz w dniu porodu. Tym samym pieniądze z Mutterschaftsgeld wypłacane są na sześć tygodni przed przewidywanym terminem porodu oraz przez osiem tygodni po porodzie, zgodnie z § 3 ust. 1 MuSchG. Należy pamiętać że w przypadku tych dwóch okresów czasu, nie można wykonywać żadnej pracy.
W wyjątkowych sytuacjach, takich jak narodziny bliźniąt, urodzenie dziecka przed planowanym terminem lub z niepełnosprawnością, wydłużony zostaje okres na jaki otrzymywane są pieniądze z Mutterschaftsgeld do dwunastu tygodni. Dodatkowo zasiłek ten może obejmować dni urodzenia dziecka przed rozpoczęciem urlopu macierzyńskiego, zgodnie z § 24i ust. 3 SGB V.
Kiedy nie mam prawa pobierać pieniędzy z Mutterschaftsgeld?
Jeśli pomimo urlopu macierzyńskiego wykonywana jest praca, nie występuje prawo do otrzymania zasiłku Mutterschaftsgeld - zamiast tego wypłacane jest standardowe wynagrodzenie, zgodnie z § 24i ust. 4 SGB V. Jeśli praca wykonywana jest w niepełnym wymiarze godzin, prawo do zasiłku Mutterschaftsgeld może zostać zawieszone.
Czy pieniądze z Mutterschaftsgeld podlegają opodatkowaniu?
Zasiłek Mutterschaftsgeld, który zawiera składki pracodawcy, nie podlega bezpośredniemu opodatkowaniu. Niemniej jednak, jest uwzględniany w tzw. zastrzeżeniu progresji przy obliczaniu stawki podatku dochodowego. Co to oznacza? Mutterschaftsgeld i składki pracodawcy nie zwiększają dochodu podlegającego opodatkowaniu. W rezultacie, stawka podatku obowiązująca od całego dochodu może nieznacznie wzrosnąć.
W okresie, gdy pobierany jest zasiłek Mutterschaftsgeld, nie trzeba płacić składek na ustawowe ubezpieczenia, takie jak emerytalne, zdrowotne czy ubezpieczenie na wypadek bezrobocia. Oczywiście pod warunkiem, że nie wykazuje się innych źródeł dochodów podlegających tym składkom.
Obserwuj MyPolacy.de na Facebooku, Instagramie, YouTube i Twitterze.
Masz temat który może nas zainteresować lub chcesz się podzielić z nami informacjami? Napisz do nas maila na adres redakcja@mypolacy.de.
Wróć na stronę główną MyPolacy.de
Źródło: finanztip.de
Zdjęcie: Depositphotos.com, autor: nenovbrothers